Toplantı No : 2020/003
Gündem No : 46
Karar Tarihi : 23.01.2020
Karar No : 2020/UY.II-161
BAŞVURU SAHİBİ:
Baş-Ka İnşaat Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti.,
İHALEYİ YAPAN İDARE:
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü,
BAŞVURUYA KONU İHALE:
2019/508528 İhale Kayıt Numaralı “Niğde-Pozantı Otoyolunda Üstyapı Onarımı Yapılması” İhalesi
KURUM TARAFINDAN YAPILAN İNCELEME:
Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 14.11.2019 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Niğde-Pozantı Otoyolunda Üstyapı Onarımı Yapılması” ihalesine ilişkin olarak Baş-Ka İnşaat Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 16.12.2019 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 23.12.2019 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 30.12.2019 tarih ve 57794 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 30.12.2019 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.
Başvuruya ilişkin olarak 2019/1745 sayılı itirazen şikâyet dosyası kapsamında yapılan inceleme neticesinde esas inceleme raporu tanzim edilmiştir.
KARAR:
Esas inceleme raporu ve ekleri incelendi.
İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle Karayolları 6. Bölge Müdürlüğü tarafından 2019/508528 İKN’li “Niğde-Pozantı Otoyolunda Üstyapı Onarımı Yapılması İşi” ihalesinin 14.11.2019 tarihinde yapıldığı, söz konusu ihalede 42 isteklinin teklif verdiği, 13 isteklinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, 2 isteklinin açıklama sunduğu, Kaan Yol İnş. San. ve Tic. A.Ş.nin açıklamalarının kabul edilmeyerek teklifinin reddedildiği, Açıkalın Altyapı San. Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarının kabul edilerek anılan isteklinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği, söz konusu isteklinin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı, idarece isteklinin savunmasında açıklama yapılması istenilen alt iş kalemlerinden “10.120.1128-Asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2,05m. freze genişliğinde, 0,15 m. freze derinliğinde, konveyörlü)”, “10.160.1003-Amonyum Nitrat, fuel oil karışımı”,”ÖZEL1- Polimer Modifiye Bitüm Esaslı Çatlak Dolgu Malzemesi”, “PMB/Ö-Polimer Modifiye Bitüm Katkı Malzemesi Temini ve Nakli” ve “TMA-ELYAF-Taşmastik asfalt katkı maddesi (Elyaf)” girdilerinin fiyat teklifi alınarak açıklandığı ve idarece fiyat tekliflerinin mevzuata uygun olarak düzenlendiği,110.160.1026-Mazot (Motorin)” girdisinin EPDK tarafından il bazında yayımlanan günlük motorin fiyatlarına uygun olarak açıklandığı, nakliye girdilerini idare tarafından verilen formül ve mesafelere sadık kalınarak açıklandığı ve diğer girdilerin kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanan 2019 yılı rayiç fiyatları kullanılarak açıklandığının görüldüğünün ifade edildiği, bunun üzerine idareye şikayet başvurusunda bulunduğu, söz konusu isteklinin açıklamalarının kabul edilmemesi gerektiği,
1) a-Anılan isteklinin İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesi gereğince tüzel kişiliğin ortakları ve yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir kanıtlayıcı belgeleri sunmadığı, sunulan belgelerin” belgelerin sunuluş şekline” aykırı olduğu,
b- Teklif mektubunun standart forma aykırı olarak düzenlendiği, teklif edilen tutarın rakam ve yazı ile birbirine uygun şekilde yazılmadığı,
2) a- Aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş kalemlerine ilişkin idarece hazırlanan analizlerde yer alan analiz girdilerinin tamamına yer verilmediği ve analiz girdi miktarları üzerinde değişiklikler yapıldığı, analizlerde aritmetik hata yapıldığı, aritmetik hatanın düzeltilmesi durumunda düzeltilen rakamın birim fiyatın üzerinde kaldığı,
b- Analiz girdileri arasında yer alan nakliyelere ilişkin açıklamalarda, Karayolları Genel Müdürlüğü’nün taşınacak malzeme ve kazı cinsine göre ilgili taşıma formülleri kullanılması gerekirken hatalı formüller kullanıldığı, taşınacak malzemelerin yoğunluk değerinin doğru belirlenmeyerek belirlenen yoğunluk değerlerinin dayanaklarının gösterilmediği, m3 cinsinden birim fiyat teklifi verilen asfalt kazı malzemesinin nakliyesinde yoğunluğun Y=2,4 alınmayarak hata yapıldığı,
c- Analiz girdilerinde 0,01 TL’nin altında birim fiyat kullanıldığı, çarpım sonucu oluşan tutarın 0,00 TL ve altında oluştuğu, 0,00 TL’nin altında oluşan (-) değerli tutarların minimum 0,01 TL’ye yuvarlanarak tekrar hesaplama yapıldığında teklif edilen birim fiyatın savunulamadığı,
d- Anılan istekli tarafından sunulan fiyat tekliflerinde, teklif edilen fiyata malzemenin “iş yeri tesliminin” dahil olduğunun belirtildiği, bu sebeple fiyat teklifinin dayanağı satış tutarı tespit tutanağında, ağırlıklı ortalama birim satış tutarının tespitine esas alınan yevmiye defterine kayıtlı satışlara ait tutarlara, iş yeri teslimine ilişkin “yükleme, boşaltma ve taşıma” maliyetlerinin dahil olduğunun belirtilmesi gerektiği, ancak sunulan tutanaklarda bu bilgiye yer verilmediği, satış tutarlarının “iş yeri teslimi dahil” fiyatlar olduğu belirtilmeyen satış tutarı tespit tutanağının dayanak alınarak “iş yeri teslimi dahil” fiyat teklifi sunulmasının mümkün olmadığı, idare tarafından “Kamu İhale Genel Tebliği’nin “45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (EK-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (EK-0.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.” açıklamalarına göre savunma sahibi istekliden Satış Tutarı Tespit Tutanağı istenmemiş olduğu şeklinde açıklama yapıldığı, idare tarafından bu hususta yapılan incelemenin yetersiz olduğu, aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında, sorgulamaya konu iş kalemlerine ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgelerin sunulması gerektiği, fiyat teklifinin dayanağı olan maliyet tespit veya satış tutarı tespit tutanaklarının mevzuata uygun olarak düzenlenmemesi ve verilen teklifle uyumlu olmaması hususlarının değerlendirilerek karar verilmesi gerektiği, ancak talepleri olmasına rağmen idarenin maliyet tespit veya satış tutarı tespit tutanaklarını incelemeye gerek görmediği, halbuki idarenin proforma faturaya dayanak olan EK-05 veya EK-06 belgelerini incelemeden karar vermemesi gerektiği, çünkü fiyat tekliflerinin güncel koşullarda alınması mümkün olmayan bedelleri içermesi nedeniyle asıl önemli olan tutanakların incelenmesinin önem teşkil ettiği, fiyat tekliflerinin dayanağı olan tutanakların hatalı beyanname dönemi esas alınarak hazırlandığı için söz konusu açıklamanın reddedilmesi gerektiği,
Bunlara ek olarak “Polimer modifiye çatlak dolgu malzemesi” için verilen teklifteki malzeme ile idarenin analizde istediği malzemeyi karşılayıp karşılamadığı hususunun araştırılmadığı, teklif veren firma tarafından söz konusu malzeme ile ilgili idareden malzeme onayı alınmadığı ve daha önce bu özellikteki malzemenin Karayolları tarafından kullanılıp kullanılmadığının araştırılmadığı, “Polimer modifiye bitüm katkı maddesi ve nakli” için tek bir fiyat belirlendiği, teklif veren firmanın daha önceki satışlarında nakliye mesafesinin belli olmaması ve daha önce yapılan satışlarda nakliyenin dahil edilmeyip istekliye verilen teklifte nakliyenin dahil edilmesinin mevzuat hükümlerine aykırı olduğu, taş mastik asfalt katkı maddesi” ve “Amonyum Nitrat fuel-oil karışımı” için alınan proforma faturalar da faturaların dayanak aldığı EK-05 ve EK-06 belgeleri ile örtüşmediği, verilen teklifin satış ortalamasının 0,80’inin daha altında kaldığı, ayrıca idare tarafından alınan komisyon kararında belirtildiği üzere “amonyum nitrat fuel oil karışımı” için alınan teklifte nakliye dahil olmadığı ve analizlerde amonyum nitrat fuel oil karışımının nakliye maliyeti için herhangi bir bedel öngörülmediği,
e- Fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu alanda faaliyet göstermediği, söz konusu makine ve malzeme satışı için yetkili olmayan firmalardan teklifler alındığı, EK-05, EK-06, EK-07, EK-08 belgelerinin sunulmadığı, meslek mensubunun teklif veren şirketle olan sözleşmesi ve faaliyet belgesinin usulüne uygun sunulmadığı, fiyat teklifine dayanak olacak eklerin idare tarafından ilgili meslek mensubundan istenerek detaylı inceleme yapılması ve bunun üzerine karar alınması gerektiği,
f- Asfalt kazıma makinası için üçüncü şahıslardan alınan proforma faturanın mevzuat hükümlerine uygun sunulmadığı için anılan isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerektiği, söz konusu rayiç için fiyat teklifi alındığı, amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat hükmü bulunmadığı, fiyat teklifinde yedek parça, tamir, bakım, sermaye faizi ve sigorta, nakil montaj, demontaj bedellerinin dikkate alınmadığı, teklif ekinde EK-05, EK-06, EK- 07 veya EK-08 (stok tespit tutanağı) belgelerinin sunulmadığı, İdare tarafından da bu konu ile ilgili herhangi bir sorgulama yapılmadığı, idarece, isteklinin üçüncü şahıslardan aldığı fiyat teklifine ait iş makinasının ihale tarihi itibariyle teklifi veren firmanın envanterinde olmadığı, daha önce söz konusu iş makinasını ticari amaçlı hiç satış yapmadığı konularında incelemeler yapılmadığı, ayrıca teklifi veren firmanın söz konusu iş makinasını, kendi satın aldığı bedelden çok daha altına satmasının kabul edilemez olduğu,
Rutin bir makine satışı olmayan böyle bir durumda İdarenin Satış Tutarı tespit tutanağını inceleyerek karar vermesi gerektiği, teklifin alındığı firmanın asfalt kazıma makinasının distribütörü veya yetkili satıcısı olmadığı ve hali hazırda aşırı düşük teklif açıklama analizlerinde yer alan asfalt kazıma makinası ile aynı özellikleri barındıran bir makinaya sahip olmadığı, envanterinde söz konusu iş makinası olması durumunda bile alış fiyatı ile satış teklif fiyatı arasında usulsüz yapılan işlemler sebebiyle kabul edilmemesi gerektiği,
g- Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçlerin kullanması durumunda söz konusu rayiçlerin poz numaralarının da belirtilmek suretiyle liste halinde sunulması gerektiği, bu durumda isteklilerin söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13’üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmadığı, anılan isteklinin ise yapmış olduğu açıklamada, bazı analiz girdilerinde ÇŞB rayiçlerinin kullanıldığı gerekçesiyle 45.1.13’üncü maddesinde yer alan belgeleri sunmadığı halde kullandığı rayiçlerin poz numaraları belirtilmediği, isteklinin açıklama istenen 10.120.1128 poz numaralı asfalt kazıma makinesine ilişkin olarak rayiç fiyat kullanmayarak söz konusu iş makinası için fiyat teklifi alındığı ancak iş makinasının tescil belgesi ve teknik belgelerinin incelenmesi durumunda, bu ihalenin analizinde istenen asfalt kazıma makinasından farklı teknik özelliklere sahip olduğunun anlaşılacağı, ayrıca fiyat teklifinde yedek parça, tamir, bakım, sermaye faizi ve sigorta, nakil montaj, demontaj bedellerinin dikkate alınmadığı, söz konusu iş makinasının tescil ve teknik özelliklerini gösteren belgelerinin incelenerek yapılan yanlışlıkların düzeltilmesi gerektiği, ayrıca alınan fiyat teklifinde isteklinin ÇŞB tarafından yayımlanmayan bir fiyatı kullanarak teklifini Kamu İhale Genel Tebliğinin 45.1.13″üncü maddesinde belirtilen belgeleri sunmadan açıklamasının anılan Tebliğ hükmüne aykırılık teşkil ettiği, idare bu itirazlarını yanlış anladığı ve kendi malı makine istemediğinden bahsettiği, analiz girdilerinde istenen asfalt kazıma makinası ile teklif alınan makinanın özelliklerinin uyumlu olmadığı, analizle istenen 10.120.1128 poz numaralı Asfalt kazıma makinasının (400 HP gücünde max.2.05 m freze genişliğinde, 0.15m freze derinliğinde, konveyörlü) ile olduğu, fiyat teklifi alınan iş makinasının teklif formunda bu şekilde belirtilmesinin yetersiz olduğu, dayanaklarının ve teknik özelliklerini gösteren belgelerin bu koşulu sağlamaması nedeniyle anılan isteklinin teklifinin geçersiz sayılması gerektiği,
h- 10.160.1026 motorin girdisi için EPDK tarafından il bazında yayımlanan günlük motorin verileri kullanılırken ihale ilan tarihi ile ihale tarihinden bir gün öncesinin fiyatı kullanılmadığı, İlan tarihi: 10.10.2019 ile 13.11.2019 (bu tarih dahil) arasında il bazında Niğde ili için en düşük motorin fiyatının KDV dahil 5,6628 TL/lt (KDV hariç 4,7989 TL/lt) olduğu, motorin özgül ağırlık ortalamasının 0,833 kg/lt dönüşümüyle 1 kg motorin fiyatının 5,7610 TL/kg olduğu, bu fiyatın %90 altında olmaması gereken 1 kg motorin fiyatının 5,7610×0,90=5,185 TL/kg değerinin altında kullanıldığı için savunma dosyasının reddedilmesi gerektiği,
i- Aşırı düşük teklif açıklamasında idarece firmalara gönderilen analizlerde değişiklik yapıldığı, numarası ve açıklaması aynı olan girdilerin açıklamaları bazı iş kalemlerinde “istenecek”, bazı iş kalemlerinde ise “istenmeyecek” olarak değiştirildiği, açıklama istenen iş kalemleri listelerindeki analiz girdilerinin, açıklama oluşturulurken açıklama istenmeyecek yazılarak değiştirildiği ve haksız kazanım sağlandığı, idarece, sınır değerin altında kalan isteklilerden talep edilen analiz girdilerinin ayrı ayrı incelenerek aynı girdinin hem açıklama istenen hem de açıklama istenmeyen girdi olarak belirlenip belirlenmediğinin araştırılması gerektiği, aynı poz numaralı girdiler için farklı iş kalemlerinin alt analizlerinde farklı fiyatlar kullanılması durumunda anılan isteklinin teklifi reddedilmesi gerektiği,
j- Sözleşme Tasarısı’nın 33.1’inci maddesinde “Ocakların Temini: Taş, ariyet ve kum ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanlar yüklenici tarafından temin edilecektir.” düzenlemesi yapıldığı, anılan isteklinin depo yeri göstermediği, aşırı düşük teklif açıklaması kabul edilen isteklinin nakliye mesafelerinde idarenin baz aldığı nakliye mesafelerinden daha düşük nakliye mesafeleri kullanmasına rağmen taş ocağı ve depo mesafelerini gösteren herhangi bir bilgi ve belge sunmadığı iddialarına yer verilmiştir.
Başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi sonucunda aşağıdaki hususlar tespit edilmiştir.
1) Başvuru sahibinin 1’inci iddiasına ilişkin olarak:
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, anılan isteklinin İdari Şartname’nin 7’nci maddesine uygun şekilde ticaret sicil gazetesini sunduğu, sunulan sicil gazetesinde şirketin ortakları ve yöneticilerinin belirli olduğu, isteklinin teklif mektubunun da standart forma uygun olduğu, teklif edilen bedelin yazı ve rakamla birbirine uygun olduğu ifade edilerek başvuru reddedilmiştir.
a- Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Aday veya isteklinin mesleki faaliyetini sürdürdüğünü ve teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 38’inci maddesinde “a) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesinin,
b) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirkülerinin,
teklif kapsamında sunulması zorunludur. Ayrıca aday veya isteklilerin ihale tarihi itibariyle mesleki faaliyetlerini mevzuatı gereği ilgili odaya kayıtlı olarak sürdürmesi gerekmekte olup, ihale üzerinde kalan isteklinin sözleşme imzalanmadan önce, bu durumu tevsik eden belgeleri 4734 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat ile ön yeterlik ve ihale dokümanında yer alan düzenlemelere uygun olarak sunması gerekmektedir.” düzenlemesi,
Aynı Yönetmelik’in “Belgelerin sunuluş şekli” başlıklı 31’inci maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında idareler; belgelerin aslını veya aslına uygunluğu noterce onaylanmış örneklerini isterler. Bu kapsamda sunulan fatura örnekleri de asıl olarak kabul edilir. Adaylar veya istekliler, istenen belgelerin aslı yerine ihale veya son başvuru tarihinden önce idare tarafından “aslı idarece görülmüştür” veya bu anlama gelecek şerh düşülen suretlerini başvuruları veya teklifleri kapsamında sunabilirler. Bu yönde yapılacak başvuruların, ihaleden önce idarenin ilgili birim yetkilisi veya bu hususta görevlendirilmiş personelince karşılanması zorunludur.
(2) Noter onaylı belgelerin aslına uygun olduğunu belirten bir şerh taşıması zorunlu olup, sureti veya fotokopisi görülerek onaylanmış olanlar ile “ibraz edilenin aynıdır” veya bu anlama gelecek bir şerh taşıyanlar geçerli kabul edilmez. Ancak, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi Nizamnamesinin 9’uncu maddesinde yer alan hüküm çerçevesinde, Gazete idaresince veya Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğine bağlı odalarca “aslının aynıdır” şeklinde onaylanarak verilen Ticaret Sicili Gazetesi suretleri veya bunların noter onaylı suretleri de kabul edilir.
…
(7) İhaleye katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin sunulan belgelerin veya bu belgelerde yer alan bilgilerin, EKAP üzerinden veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden temin edilebilmesi veya bu bilgilerin teyidinin yapılabilmesi durumunda, bu belgeler için belgelerin sunuluş şekline ilişkin şartlar aranmaz.
(8) Aday veya istekliler tarafından, yedinci fıkradaki koşulları taşıyan katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin belgeler ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınan geçici teminat mektubu, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla başvuru veya teklif zarfında sunulmaz. Bu durumda, katılım ve yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirme, sunulmayacak belgeler tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Sunulmayacak belgeler tablosunun kısmi teklife açık ihalelerde her bir kısım için, ortak girişimlerin katıldığı ihalelerde ise her bir ortak tarafından ayrı ayrı doldurulması gerekmektedir.” hükümleri yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Tüzel kişilerin teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren belgeler” başlıklı 10/A maddesinde “10/A.1. İhaleye katılabilmek için başvuru veya teklif dosyasında sunulması gereken, tüzel kişi aday ve isteklilerin teklif vermeye yetkili olduğu hususunda son durumu gösterir belgelere ilişkin mevzuatta geçen “tüzel kişi ortakları” ifadesinden, bu ortakların ilgisine göre ad, soyad/ticaret unvanı, T.C. kimlik numarası/vergi kimlik numarası ile ortaklık oranları (halka arz edilen hisseler hariç); “tüzel kişilerin yönetimindeki görevliler” ifadesinden ise, teklif veya başvuru mektubu ya da sözleşmeyi imzalayanlar da dahil olmak üzere tüzel kişilikteki yönetim, temsil ve ilzama yetkili kişiler anlaşılır.” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.1. İsteklilerin ihaleye katılabilmeleri için aşağıda sayılan belgeleri teklifleri kapsamında sunmaları gerekir:
a) Mülga : RG: 25/1/2017-29959
b) Teklif vermeye yetkili olduğunu gösteren imza beyannamesi veya imza sirküleri;
1) Gerçek kişi olması halinde, noter tasdikli imza beyannamesi,
2) Tüzel kişi olması halinde, ilgisine göre tüzel kişiliğin ortakları, üyeleri veya kurucuları ile tüzel kişiliğin yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir Ticaret Sicil Gazetesi, bu bilgilerin tamamının bir Ticaret Sicil Gazetesinde bulunmaması halinde, bu bilgilerin tümünü göstermek üzere ilgili Ticaret Sicil Gazeteleri veya bu hususları gösteren belgeler ile tüzel kişiliğin noter tasdikli imza sirküleri.
c) Bu Şartname ekinde yer alan standart forma uygun teklif mektubu.” düzenlemesi bulunmaktadır.
İhale dokümanı kapsamında standart formlar arasında “Sunulmayacak Belgeler Tablosu” nun bulunduğu, son durumu gösterir ticaret sicil gazetesinin de teyit kriterlerinin anılan tabloda belirtilmesi durumunda isteklilerce teklif dosyaları kapsamında sunulmasının gerekmediği şeklinde düzenleme yapıldığı belirlenmiştir.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif dosyası kapsamında “Sunulmayacak Belgeler Tablosu” nu sunduğu, bu tabloda İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesinde belirtilen son durumu gösterir ticaret sicil gazetesi teyit bilgilerine yer verildiği tespit edilmiştir.
Yukarıda aktarılan mevzuat uyarınca aday veya istekliler tarafından, koşulları taşıyan katılım ve yeterlik kriterlerine ilişkin belgeler ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 21’inci maddesinin ikinci fıkrasına uygun olarak alınan geçici teminat mektubunun, sunulmayacak belgeler tablosunda gerekli bilgilere yer verilmesi şartıyla başvuru veya teklif zarfında sunulması gerekmemektedir. Bu durumda, katılım ve yeterlik kriterleri ile geçici teminat mektubuna ilişkin değerlendirme, sunulmayacak belgeler tablosunda yer verilen bilgiler kullanılmak suretiyle EKAP veya kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden ulaşılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılmalıdır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin “Sunulmayacak Belgeler Tablosu”nda belirttiği teyit bilgilerinden isteklinin son durumu gösterir bilgileri incelenmiştir. Teyit bilgileri belirtilen Ticaret Sicil Gazeteleri’nden Mert Açıkalın’ın Açıkalın Altyapı San.ve Tic.Ltd.Şti.nin sahibi ve tek ortağı olduğu, ayrıca münferiden temsile yetkili olduğu belirlenmiştir. Teklif dosyası kapsamında anılan şahsın imza sirkülerinin de sunulduğu görülmüştür.
Yapılan inceleme neticesinde isteklinin İdari Şartname’nin 7.1.b.2’nci maddesi gereğince tüzel kişiliğin ortakları ve yönetimindeki görevlileri belirten son durumu gösterir kanıtlayıcı belgelere ilişkin teyit bilgilerinin doğru olduğu belirlendiğinden, başvuru sahibinin iddiası uygun bulunmamıştır.
b- Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve teklif mektuplarının şekli” başlıklı 54’üncü maddesinde “(1) Başvuru ve teklif mektupları bu Yönetmeliğin ekinde yer alan standart formlar esas alınarak hazırlanır.
(2) Teklif mektubunun aşağıdaki şartları taşıması zorunludur:
a) Yazılı olması.
b) İhale dokümanının tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi.
c) Teklif edilen bedelin rakam ve yazı ile birbirine uygun olarak açıkça yazılması.
ç) Üzerinde kazıntı, silinti, düzeltme bulunmaması.
d) Türk vatandaşı gerçek kişilerin Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, Türkiye’de faaliyet gösteren tüzel kişilerin vergi kimlik numarasının belirtilmesi.
e) Ad ve soyadı veya ticaret unvanı yazılmak suretiyle yetkili kişilerce imzalanmış olması.
(3) Ortak girişim olarak teklif veren isteklilerin teklif mektuplarının, ortakların tamamı tarafından veya yetki verdikleri kişilerce imzalanması gerekir.
(4) Konsorsiyumlarda, konsorsiyum ortakları teklif mektubunu işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedeli ayrı ayrı yazmak suretiyle imzalarlar. Konsorsiyum ortaklarının işin uzmanlık gerektiren kısımları için teklif ettikleri bedellerin toplamı, konsorsiyumun toplam teklif bedelini oluşturur.
(5) Teklif mektuplarının şekil ve içerik bakımından yukarıda belirtilen niteliklere ve teklif mektubu standart formuna uygun olmaması teklifin esasını değiştirecek nitelikte bir eksiklik olarak kabul edilir. Taşıması zorunlu hususlardan herhangi birini taşımayan teklif mektuplarının değiştirilmesi, düzeltilmesi veya eksikliklerinin giderilmesi gibi yollara başvurulamaz. Teklif mektubu usulüne uygun olmayan isteklinin teklifi değerlendirme dışı bırakılır.” hükümleri yer almaktadır.
İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklif mektubu incelendiğinde teklif mektubunun ihale dokümanı kapsamında verilen standart forma uygun olduğu, ayrıca teklif mektubundaki tutarın yazı ve rakamla uyumlu olduğu belirlendiğinden, bu yöndeki iddia yerinde bulunmamıştır.
2) Başvuru sahibinin 2’nci iddiasına ilişkin olarak:
İhale dokümanında yer alan düzenlemelerden şikâyete konu ihalenin yaklaşık 1.300.000 m2 asfalt kaplama satıhları üzerinde oluşan muhtelif boyutlardaki çatlaklardan kaplama içerisine su ve yabancı maddelerin girmesini önlemek amacı ile sıcak olarak uygulanan çatlak dolgu malzemesi uygulaması yapılması işlerine ilişkin olduğu, ihalenin 14.11.2019 tarihinde birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirildiği, işin süresinin işyeri teslim tarihinden itibaren 700 (yedi yüz) gün olduğu, ihaleye ilişkin 62 adet ihale dokümanı indirildiği ve ihaleye 42 isteklinin katıldığı,
İhale komisyonu tarafından yapılan değerlendirme neticesinde MSM Altyapı İnşaat Enerji Petrol Madencilik Nakliyat Gıda Sanayi Ticaret Anonim Şirketi’nin teklif dosyasında imza sirkülerinin bulunmaması gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı, birim fiyat teklif mektubu ve geçici teminatı usulüne uygun olduğu ilk oturumda belirlenen isteklilerin teklifleri esas alınarak aşırı düşük teklif sınır değerinin hesaplandığı, hesaplanan sınır değerin altında teklif veren 15 isteklinin aşırı düşük teklif olarak belirlendiği ve idarenin 19.11.2019 tarihli yazısı ile anılan isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmasının istenildiği, 15 isteklinin Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti. ile Kaan Yol İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi haricinde aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulmadığı ve 13 isteklinin teklifinin aşırı düşük teklif açıklamalarını sunmaması gerekçesiyle tekliflerinin reddedildiği, aşırı düşük teklif açıklaması sunan isteklilerin açıklamalarının ihale komisyonunca değerlendirildiği ve Kaan Yol İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’nin açıklamalarının kabul edilmeyerek teklifinin reddedildiği, Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklamalarının kabul edildiği, 12.12.2019 tarihli kesinleşen ihale kararı ile Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin ekonomik açıdan en avantajlı teklif, Baş-Ka İnşaat Madencilik San. ve Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarenin cevap yazısında, a- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamalarının yeniden incelendiği ve bütün analiz girdilerine yer verdiği, herhangi bir aritmetik hata yapılmadığının tespit edildiği,
b- İsteklinin açıklamaları kapsamında idarenin vermiş olduğu nakliye formüllerini esas alarak açıklama yaptığı, formüllerde kullanılan değer ve birimlerin idarenin formatına uygun olduğu,
c- Açıklamalar kapsamında anılan istekli tarafından analiz girdilerinde 0,01 TL altında bedel girilmediği ve çarpım sonucunda hiç bir kalemde 0,00 TL kullanılmadığı, ayrıca eksi (-) değer olarak bulunan girdilerin 0,01 TL olarak kullanılmadığı,
d- İdare tarafından anılan istekliden satış tutarı tespit tutanaklarının istenilmediği,
e- Anılan isteklinin fiyat teklifi aldığı kişilere ilişkin ticaret sicil gazetelerinin sunulduğu, bu belgelerden fiyat teklifi alınan kişilerin alanda faaliyet gösterdiğinin belirlendiği,
f- Asfalt kazıma makinası için sunulan fiyat teklifinin standart forma uygun olduğu, ilgili meslek mensubunca imzalanıp kaşelendiği, fiyat teklifinin mevzuata uygun olduğu,
g- Anılan isteklinin yaptığı açıklamada, açıklama yapılması istenilen girdilerin listesi ayrıca verdiği, ayrıca ihale kapsamında herhangi bir iş makinası istenmediğinden açıklama yapılan asfalt kazıma makinasının teknik özellikleri ile ilgili bir görüşün sunulamayacağı,
h- Anılan isteklinin motorin fiyatını hesaplarken ilan tarihi ve ihale tarihi arasındaki Niğde ve Adana illerindeki yayımlanan günlük akaryakıt fiyatlarının en düşüğü olan 5,7328 TL/litre olarak alındığı, motorin yoğunluğunun 0,845 kg/lt. alınarak TL/kg birimine çevrildiği, sunulan teklif bedelinin bulunan bu sonucun % 90’ının altında olmadığının görüldüğü,
i- İdare tarafından aşırı düşük teklif sahiplerine gönderilen aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde yer alan tablolara uygun şekilde anılan istekli tarafından açıklama yapıldığı, başvuru sahibinin iddiasına konu bazı alt girdilerin açıklama istenmeyen analiz girdileri listesinde yer almadığı, alt girdilerin mevzuata uygun şekilde açıklandığı,
j- Savunma sahibi istekli tarafından yapılan nakliye açıklamasında idare tarafından verilen formüllere ve ortalama mesafelere sadık kalındığı, açıklama kapsamında herhangi bir ocak yeri gösterilmesinin idare tarafından talep edilmediği ifade edilerek başvuru reddedilmiştir.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yuvarlama ve aritmetik hata” başlıklı 39’uncu maddesinde “Birim fiyat teklif cetvelinde iş kalemleri için teklif edilen birim fiyatlar ve analizlerdeki rayiç fiyatlar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde yazılabilecektir.
39.2. Birim fiyat teklif cetvelinde, her bir iş kaleminin miktarı ile bu iş kalemi için teklif edilen birim fiyatın çarpımı sonucu bulunan tutar, analizlerde de her bir girdi miktarı ile rayicinin çarpımı sonucu bulunan tutar, virgülden sonra iki ondalık basamaklı sayıdan fazla olacak şekilde yazılabilecektir. Ancak toplam teklif tutarı, virgülden sonra en yakın iki ondalık basamaklı sayıya yuvarlanarak yazılacaktır. Yuvarlama işleminde yarım kuruş ve üzerindeki değerler bir kuruşa tamamlanacak; yarım kuruşun altındaki değerler ise dikkate alınmayacaktır.” açıklaması,
Aynı Tebliğ’in “Sınır değer tespiti ve aşırı düşük teklifler” başlıklı 45’inci maddesinde “…
45.1.2. Sınır değerin altındaki teklif sahiplerinden yaklaşık maliyetin % 80’lik bölümünü oluşturan iş kalemleri/gruplarına ilişkin ayrıntılar yazılı olarak istenir. Bu çerçevede; istenen açıklamanın niteliği dikkate alınarak, isteklilere beş (5) iş gününden az olmamak üzere makul bir süre verilir. Yazıda ayrıca, ihale konusu işe özgü alanlara (malzeme ocağı vb.) ilişkin olan ve açıklama istenecek girdi niteliğinde bulunan nakliyelere dair yaklaşık maliyet hesabında esas alınan mesafeler belirtilir.
45.1.2.1. İhale komisyonunca, (38.1) maddesi kapsamında idarece hazırlanan “sıralı iş kalemleri/grupları listesi” kullanılarak yaklaşık maliyetin % 80’lik kısmına giren iş kalemleri/grupları belirlenir.
Sıralı listeye göre, tutarlarının yaklaşık maliyete oranlarının kümülatif toplamı % 80 oranına kadar olan iş kalemleri/grupları ile kümülatif toplama eklendiğinde % 80 oranının aşılmasına neden olan iş kalemi/grubu, sorgulamaya tabi tutulacak olan iş kalemleri/grupları olarak belirlenecektir. Bunların dışında kalan iş kalemleri/grupları için sorgulama yapılmayacaktır.
45.1.2.2. İhale komisyonu tarafından, açıklama istenilmesi gereken iş kalemleri/gruplarına ait idarece (38.1) maddesine göre oluşturulan “sıralı analiz girdileri listesi” kullanılarak tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit ve bu tutarın altında olan analiz girdileri tespit edilecektir.
Yaklaşık maliyeti oluşturan iş kalemi/grubu analizlerindeki analiz girdilerinden, tutarı kar ve genel gider hariç analiz toplamının %3’üneeşit ve altında olanlar için isteklilerden açıklama yapılması istenilmeyecektir.
Tutarı, kar ve genel gider hariç analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olması nedeniyle sorgulamaya tabi tutulmayacak analiz girdilerinin tutarlarının kümülatif toplamının kar ve genel gider hariç analiz toplamının %15’ini aşması durumunda; en küçük tutardan itibaren kümülatif toplamda % 15’lik tutarın aşılmasına neden olan analiz girdisi belirlenecek, tutarı bu girdinin tutarından daha az olan girdiler için açıklama istenilmeyecektir.
Aynı girdinin yaklaşık maliyeti oluşturan birden fazla iş kalemi/grubunun analizinde yer alması halinde bu girdinin oranı her analiz için ayrı ayrı değerlendirilerek analiz toplamının % 3’ünün altında kalıp kalmadığına göre işlem yapılır. Herhangi bir analizdeki oranı %3’ün üstünde olan analiz girdisi için açıklama istenilecektir.
Analizlerdeki işçilik girdisi, tutarları analiz toplamının % 3’üne eşit veya altında olsa dahi, açıklama istenilmeyecek girdiler arasında yer alamaz.
45.1.2.3. İhale komisyonu teklifleri aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerden (45.1.2.1) maddesinde belirlediği iş kalemleri/grupları için isteyeceği açıklama ile ilgili yazıda, (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdilerini de belirtecektir.
İstekliler, teklifi kapsamında yer alan iş kalemleri/grupları için hazırlayacakları analizlerde (45.1.2.2) maddesine göre açıklama istenilmeyecek olan analiz girdileri de dahil analizlerini oluşturan tüm girdileri göstereceklerdir.
…
45.1.3. İsteklilerden teklifleri kapsamında analiz ve hesap cetveli sunmaları istenmeyecektir. Analizler ve hesap cetveli, Kanunun 38 inci maddesi uyarınca teklif fiyatı aşırı düşük olarak tespit edilen isteklilerin tekliflerinin önemli bileşenleri ile ilgili ayrıntıların belirlenmesi amacıyla, sadece aşırı düşük teklif sahibi isteklilerden istenecektir. Bu çerçevede; teklif fiyatının aşırı düşük olduğu tespit edilen istekliler tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenlerine ilişkin olarak yapacakları açıklama kapsamında;
a) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde, toplam teklif bedelini oluşturan iş kalemleri ve/veya iş gruplarına ait miktarlar ve bunlara ait birim fiyatların gösterildiği hesap cetveli ile açıklama istenen iş kalemleri ve/veya iş gruplarının birim fiyatlarına ilişkin ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri,
b) Teklif birim fiyatlı işlerde; açıklama istenen iş kalemlerinin birim fiyatlarına ilişkin olarak ihale dokümanında verilen analiz formatına uygun analizleri
sunacaklardır. Sorgulamaya konu edilmeyen iş kalemleri/grupları için analiz sunulması istenmeyecektir.
Anahtar teslimi götürü bedel teklif alınan ihalelerde istekli tarafından sunulacak hesap cetvelinde, sorgulamaya tabi tutulmayan iş kalemlerinin ve/veya iş gruplarının her biri için miktar ve birim fiyatların ayrı ayrı gösterilmesi zorunlu olmayıp, sorgulanmayan iş kalemlerinin tamamı için teklif edilen toplam bedelin gösterilmesi yeterlidir.
45.1.4. İdare tarafından ihale dokümanı kapsamında;
a) Teklif birim fiyatlı işlerde; her bir iş kaleminin yapım şartlarına, tarif ve içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
b) Anahtar teslimi götürü bedel işlerde; iş kalemleri ve/veya iş gruplarının yapım şartlarına bağlı kalınarak, her iş kalemi/iş grubunun içeriğine göre analizde yer almasını istediği “malzeme, işçilik, makine ve diğerleri (varsa; nakliyeler, inşaat yerindeki yükleme, boşaltma, yatay ve düşey taşımalar, zamlar vb.)” sadece girdi cinslerinin belirlendiği, analiz girdileri ile miktarlarının ve tutarlarının belirtilmediği,
(Ek-Y.2)’de yer alan örneğe uygun analiz formatının isteklilere verilmesi, isteklilerin de tekliflerinin aşırı düşük olarak tespit edilerek kendilerinden açıklama istenmesi durumunda, yapacakları açıklamada sunacakları analizlerin verilen bu formata uygun olması gerekmektedir.
İdare tarafından bütün iş kalemleri/iş grupları için tek bir analiz formatı düzenlenebileceği gibi, iş kalemleri/iş gruplarının yapım şartlarına göre birden fazla analiz formatı da düzenlenebilir. Ancak bu durumda, idare ihale dokümanında hangi analiz formatının hangi iş kalemleri/iş grupları için kullanılacağını belirtmek zorundadır.
Kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış birim fiyatlar ile uyumlu olmayan iş kalemleri (özel iş kalemleri) ile idarelerce tasarlanan ve birden fazla iş kalemini ihtiva eden iş kalemleri (paçal iş kalemi) için bu iş kalemlerinde bulunan analiz girdileri ve miktarlarının gösterildiği analiz formatlarının, ihale dokümanı kapsamında veya aşırı düşük tekliflere yönelik açıklama istenmesine ilişkin yazı ekinde verilmesi gerekmektedir. Ancak idarece niteliği gereği analiz formatı hazırlanamayan iş kalemlerine ilişkin isteklilerin açıklamaları kapsamında analiz sunmalarına gerek olmayıp, anılan iş kalemlerine ilişkin açıklamalar 45.1.13 maddesi uyarınca yapılabilir.
45.1.5. İsteklilerin iş kalemleri/iş grupları için kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış cari yıl birim fiyatları veya bu fiyatlardan daha yüksek fiyatları teklif etmeleri ve söz konusu iş kalemleri/grupları için; hangi kamu kurum ve kuruluşunun birim fiyatını kullandıklarını, birim fiyat poz numarasını da yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları durumunda analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda; isteklilerin, kamu kurum ve kuruluşlarınca yayımlanmış “kar ve genel gider içermeyen birim fiyatların” üzerine, kendi belirledikleri “kar ve genel gideri” ilave ederek birim fiyatlarını oluşturmaları durumunda da; hangi kamu kurum ve kuruluşunun “kar ve genel gider hariç birim fiyatını” kullandıklarını ve kendi belirledikleri “kar ve genel gider” tutarını yazmak suretiyle liste halinde belirterek açıklamaları kapsamında sunmaları halinde de, söz konusu iş kalemleri/iş grupları için analiz düzenlemeleri zorunlu değildir. Bu kapsamda isteklilerin analiz düzenlemeleri zorunlu olmayan söz konusu iş kalemleri/grupları için 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına da gerek bulunmamaktadır.
…
İlan veya davet tarihinde cari yıl birim fiyatın yayımlanmamış olması durumunda, istekli tarafından önceki yılın yayımlanmış birim fiyatları kullanılabilir.
45.1.6. Analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından belirlenerek yayımlanmış rayiçleri kullanan ve söz konusu rayiçleri poz numaralarını da belirtmek suretiyle liste halinde sunan isteklilerin, söz konusu rayiçlere ilişkin olarak 45.1.13 maddesinde belirtilen belgeleri sunmalarına gerek bulunmamaktadır.
45.1.7. İstekliler tarafından, inşaat iş kalemleri/iş grupları dışında yer alan sıhhi tesisat, kalorifer tesisatı, müşterek tesisat, havalandırma, brülör, asansör, elektrik tesisatı vb. iş kalemleri/iş gruplarına ait analiz sunulması yerine bu iş kalemi/iş gruplarına ait malzeme ve montaj bedelini ayrı ayrı gösterecek şekilde açıklama yapılması kabul edilecektir.
45.1.8. Aşırı düşük teklifine ilişkin olarak yaptığı açıklamada sunduğu analizler, ihale dokümanı kapsamındaki analiz formatına, birim fiyat tariflerine, idarece tanımlanan yapım şartlarına veya teknik şartnameye uygun olmayan, analiz fiyat tutarları teklif fiyatların üzerinde olan isteklilere ait teklifler reddedilecektir. Analizler üzerinde yapılan incelemede; çarpım ve toplamlarda hesaplama hatası bulunması durumunda, analiz girdilerine ait fiyatlar esas alınarak, hesaplama hatası ihale komisyonu tarafından re’sen düzeltilir. Bu şekilde düzeltilmiş analiz fiyatı, teklif fiyatın üzerinde olan isteklilerin teklifleri reddedilir.
45.1.9. İş kalemleri/gruplarına ait analizler ile yardımcı ve/veya alt analizlerde yer alan işçilik fiyatları ihale tarihinde yürürlükte olan saatlik asgari ücretin altında olamaz.
45.1.10. İhale komisyonu, sınır değerin altındaki tekliflerin önemli bileşenlerini;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve yapım işinin yerine getirilmesinde kullanılacak avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen yapım işinin özgünlüğü,
gibi hususlarda istekliler tarafından yapılan yazılı açıklamaları da dikkate almak suretiyle değerlendirir ve ihaleyi sonuçlandırır.
…
45.1.13. Teklifi aşırı düşük bulunan isteklilerin, tekliflerinde önemli olduğu tespit edilen bileşenler ile ilgili olarak 4734 sayılı Kanun’un 38’inci maddesi uyarınca yapacakları açıklamada, sorgulamaya konu iş kalemlerine/gruplarına ilişkin analizler ile bu analizlere dayanak teşkil eden bilgi ve belgeleri sunmaları gerekmektedir.
İsteklilerin analizlerine dayanak teşkil eden bilgi ve belgeler;
a. Üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri,
b. Çimento ve demir ürünleri için ilan edilmiş üretici fiyat tarifeleri,
c. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilmiş fiyat tarifeleri veya bunlardan alınmış fiyat teklifleri,
ç. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından ilgili mal veya hizmetlere ilişkin ilan edilen asgari fiyatlar,
d. Ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ilişkin maliyet/satış tutarı tespit tutanakları,
e. Stoğunda bulunan mallara ilişkin stok tespit tutanakları,
f. İdarece istenmesi durumunda yardımcı analizler v.b. dir.
İstekliler tekliflerine ilişkin olarak yukarıda sayılan belgelerden kendileri için uygun olanları açıklamaları kapsamında sunacaklardır.
Yukarıda sayılan bilgi ve belgelerden herhangi biri ile açıklama yapılmasının fiilen mümkün olmadığının anlaşıldığı durumlarda, istekliler tarafından gerekçesi belirtilmek suretiyle ilgili mevzuatına göre son 12 ay içinde düzenlenen açıklamaya elverişli diğer bilgi ve belgeler kullanılarak da açıklama yapılabilir (Örnek: Yurt dışından ithal edilen mallara ilişkin olarak gümrük giriş beyannamesi kullanılarak açıklama yapılabilir). Yüklenicinin dışında üçüncü kişilerce inşaat mahalli dışında imal edilen ve esaslı başka bir işçilik veya malzeme katkısı yapılmaksızın yapıya monte edilen iş kalemlerinin üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifleri ile açıklanması durumunda, bu iş kalemlerine ilişkin analiz sunulması zorunlu değildir. Ayrıca, istekliler tarafından teklif kapsamındaki harita, kadastro ve proje işlerine ilişkin yapılacak açıklamalarda üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin sunulması yeterlidir.
45.1.13.1. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenlenecektir. Tutanaklar fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenlenecek olup, meslek mensubu tarafından muhafaza edilecek ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyecektir. Ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebilecektir.
Maliyet tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için, fiyat teklifinin mamul/mala ilişkin olması halinde mamul/malın birim fiyatının, tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması; fiyat teklifinin hizmete ilişkin olması halinde ise bu hizmetin birim fiyatının, tutanakta tespit edilen toplam birim maliyetin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.5) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı maliyet tespit tutanağındaki ortalama/toplam birim maliyet tutarının altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Satış tutarı tespit tutanağı dayanak alınarak fiyat teklifi sunulabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması, bu tespitin (Ek-O.6) formunda yapılması, fiyat teklifi üzerine meslek mensubu tarafından “Bu fiyat teklifindeki birim fiyatın, mükellefin yasal defter ve belgelerine göre tarafımca düzenlenerek onaylanan (…/…/…) tarih ve (…) sayılı satış tutarı tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmadığını beyan ederim.” ibaresinin yazılarak imzalanması ve iletişim bilgileri de belirtilmek suretiyle kaşelenmesi/mühürlenmesi gerekmektedir.
Üçüncü kişilerden alınan fiyat tekliflerinin teklife konu alanda faaliyet gösterenlerden alınması gerekmekte olup, bu belgelerin ihale tarihinden önce düzenlenmiş olması zorunlu değildir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.2. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 31. md.)
45.1.13.3. İsteklinin teklifine konu çimento veya demir ürünlerine ilişkin açıklamalarında çimento veya demir ürünleri üreticisinin ilan edilmiş fiyat tarifelerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir.
45.1.13.4. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin ilan edilen fiyat tarifelerinde belirtilen fiyatları kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan bir tarifeyi gösterir belgeyi sunması yeterlidir. (Örnek: Orman Genel Müdürlüğüne bağlı işletmeler tarafından satılan ürünlere ilişkin ilan edilmiş fiyatlar vb.)
45.1.13.4.1. İsteklinin, kamu kurum ve kuruluşları tarafından sunulan mal ve hizmetlere ilişkin fiyat tekliflerini kullanması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) düzenlenmiş fiyat teklifini sunması yeterlidir. (Örnek: Karayolları Genel Müdürlüğü, İl Özel İdareleri, Belediyeler vb.nin sattıkları kum, çakıl, kırmataş vb. mallara ilişkin verdikleri fiyat teklifleri.)
45.1.13.5 İstekli tarafından açıklaması yapılacak girdinin fiyatı, kamu kurum ve kuruluşlarınca ilan edilen ilgili mala ilişkin asgari fiyatlara uygun olması halinde, sadece ilan/davet ile ihale tarihi arasında (ihale tarihi hariç) geçerli olan asgari fiyatın belgelendirilmesi suretiyle açıklama yapılması yeterlidir.
45.1.13.6. Teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin olarak isteklinin kendi ürettiği, aldığı veya sattığı mallara ait fiyatların kullanılması durumunda, istekliyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu olan mal için düzenlenen maliyet/satış tutarı tespit tutanağı (EK.O.7) ile açıklama yapılabilir.
Maliyetler dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olmaması ve isteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde ihale konusu işte kullanılmasını öngördüğü mal miktarının en az yarısı kadar alım yapmış olması gerekir.
Satışlar dayanak alınarak yapılan açıklamanın geçerli olabilmesi için teklif edilen birim fiyatın, ilgili tutanakta tespit edilen ağırlıklı ortalama birim satış tutarının % 80’inin altında olmaması ve malın ticaretinin isteklinin faaliyet alanında olması gerekir.
İsteklinin son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminde 4734 sayılı Kanun kapsamındaki idarelere açıklama konusu mala ilişkin satış yapmış ve satılan malın idarece kabul edilmiş olması durumunda, maliyet/satış tutarı tespit tutanağı sunmasına gerek bulunmayıp, sadece söz konusu satışa ilişkin fatura örnekleri veya bu örneklerin noter, YMM, SMMM ya da vergi dairesince onaylı suretleri ile de belgelendirme yapılabilecektir.
Kaşeleme işlemi 8.4’üncü maddede belirtilen özel kaşe kullanılmak suretiyle yapılabileceği gibi, bu kaşe dışında meslek mensubuna ilişkin bilgileri içeren kaşe kullanılmak suretiyle de yapılabilir.
45.1.13.7. İstekliler tarafından yapılan açıklamada; malın ihale tarihi itibariyle stoklarda bulunduğunun belirtilmesi durumunda, stokta bulunan mala ilişkin “stok tespit tutanağı”nın (Ek-O.8) sunulması zorunludur. Stok tespit tutanağında ilgili malın ağırlıklı ortalama birim maliyeti gösterilecektir. İsteklilerce teklif edilen tutara ilişkin birim fiyatlar, stok tespit tutanağındaki ağırlıklı ortalama birim maliyetin altında olamaz. Ayrıca stoklarda olduğu belirtilen söz konusu malın miktarının, ihale konusu işte kullanılacağı belirtilen miktardan az olması halinde eksik kalan miktar için bu Tebliğdeki diğer açıklama yöntemlerine uygun olarak açıklama yapılması gereklidir.
…
45.1.13.9. İstekliler tarafından aşırı düşük teklif sorgulaması kapsamındaki mallara ilişkin olarak stok tespit tutanağı veya üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi yerine sadece alış faturası ile açıklamada bulunulması geçerli bir açıklama olarak kabul edilmeyecektir.
45.1.13.10. Meslek mensubu; üçüncü kişilerden alınan fiyat teklifi üzerindeki beyanın ve emsal bedel beyanı ile Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanaklardaki bilgilerin doğruluğundan sorumludur. Meslek mensubu ibaresinden Yeminli Mali Müşavirler veya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler anlaşılır.
45.1.13.11. Ek-O.5, Ek-O.6, Ek-O.7 ve Ek-O.8 numaralı tutanakların son veya bir önceki geçici vergi beyanname dönemine ilişkin olarak düzenlenmesi zorunludur. Son veya bir önceki geçici vergi beyanname döneminin tespitinde; 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (d) ve (e) bentlerine göre pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde ilk yazılı fiyat tekliflerinin alındığı tarih, diğer ihale usulleri ile yapılan ihalelerde ise ihale tarihi esas alınır.
Örneğin; 11.1.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Ekim-Kasım-Aralık 2013”, 15.7.2014 tarihinde açık ihale usulü ile yapılan ihalede son geçici vergi beyanname dönemi “Nisan-Mayıs-Haziran 2014” tür.
45.1.13.12. (Mülga madde: 07/06/2014-29023 R.G./ 36. md.)
45.1.13.13. İşletme hesabına göre defter tutuluyor olması durumunda; yukarıda belirtilen tutanaklar, işletme hesabı defteri ve işletme hesap özeti kayıtlarına göre düzenlenecektir.
45.1.13.14. İstekliler tarafından akaryakıt girdisine ilişkin olarak EPDK tarafından il bazında günlük yayımlanan akaryakıt fiyatlarının % 90’ının altında sunulan açıklamalar geçerli kabul edilmeyecektir. Motorin veya benzine yönelik olarak öngörülen tutarın TL/lt cinsinden hesaplanmasında Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun ilgili düzenlemeleri dikkate alınacaktır.
45.1.14. Aşırı düşük teklif sorgulaması sonucunda; (45.1.3 – 45.1.13) maddelerine uygun açıklamada bulunmayan, açıklamaları idarece tanımlanan yapım şartlarına uymayan veya teknik şartnameye aykırı hususlar içeren isteklilerin teklifleri gerekçeleri belirtilmek suretiyle reddedilecektir.” açıklamaları bulunmaktadır.
İdari Şartname’nin “Sınır değer” başlıklı 33’üncü maddesinde “33.1. İhale komisyonu verilen teklifleri değerlendirdikten sonra Kurum tarafından belirlenen yönteme göre sınır değeri hesaplar.
33.2. Teklifi sınır değerin altında kalan isteklilerden Kanun’un 38’inci maddesine göre açıklama istenecektir. Bu kapsamda; ihale komisyonu sınır değerin altında kalan teklifleri aşırı düşük teklif olarak tespit eder ve bu teklif sahiplerinden Kurum tarafından belirlenen kriterlere göre teklifte önemli olduğunu tespit ettiği bileşenler ile ilgili ayrıntıları yazılı olarak ister. İhale komisyonu;
a) Yapım yönteminin ekonomik olması,
b) Seçilen teknik çözümler ve teklif sahibinin işin yerine getirilmesinde kullanacağı avantajlı koşullar,
c) Teklif edilen işin özgünlüğü,
gibi hususlarda yapılan yazılı açıklamaları dikkate alarak aşırı düşük teklifleri değerlendirir. Bu değerlendirme sonucunda, açıklamaları yeterli görülmeyen veya yazılı açıklamada bulunmayan isteklilerin teklifi reddedilir. İhale komisyonunca reddedilmeyen teklifler, geçerli teklif olarak belirlenir. İhale üzerinde bırakılan isteklinin teklifinin sınır değerin altında olması durumunda kesin teminat 40.2 maddesinde yer alan hüküm uyarınca hesaplanan tutar üzerinden alınır.” düzenlemesi yer almaktadır.
İdarenin 19.11.2019 tarihli aşırı düşük teklif açıklaması isteme yazısı ekinde, teklifin önemli bileşeni olarak belirlenen 5 adet iş kalemine ilişkin analiz formatlarının, açıklama istenilen analiz girdileri ile açıklama istenilmeyen analiz girdilerinin liste halinde gönderildiği ve ayrıca açıklamalar kapsamında sunulan belgeleri ve 3. taraflardan alınan fiyat teklilerini onaylayan meslek mensuplarına ait firmalarca yapılan tam tasdik sözleşmesi veya beyannameleri imzalamaya yetki belgelerinin 26.11.2019 tarihi mesai bitimine kadar teslim etmelerinin istenildiği belirlenmiştir.
İdarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde analiz formatlarını gönderdiği anlaşılmış olup, açıklanması istenilen 5 iş kalemi aşağıda belirtilmiştir.
BSK/01: 4 cm. sıkışmış kalınlıkta 1m2 taş mastik asfalt (TMA) aşınma tabakası yapılması (bitüm idare malı) (Tip
2 ) (Modifiye Bitüm ve elyaf kullanılarak, kırılmış ve elenmiş sert taş ile) (elyaf bedeli ve nakliyeler dahil)
BSK/02: 6 cm. sıkıştırılmış kalınlıkta 1 m2asfalt betonu binder tabakası yapılması (bitüm idare malı) (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile, nakliyeler dahil)
BSK/05: Asfalt kazıma makinası ile her cins bitümlü karışım kaplamaların kazılması (kazının nakli dahil)
BSK/03:12 cm. sıkıştırılmış kalınlıkta 1 m2 asfalt betonu binder tabakası yapılması (bitüm idare malı) (kırılmış ve elenmiş ocak taşı ile, nakliyeler dahil)
BSK/07:Asfalt kaplamalı yollarda oluşan çatlakların sıcak uygulanan derz ve çatlak dolgu malzemesi ile onarılması (malzeme ve nakliyeler dahil)
Açıkalın Altyapı San. ve Tic. Ltd. Şti.nin 26.11.2019 tarihli yazı ekinde aşırı düşük teklif açıklamalarını sunduğu belirlenmiştir. Sunulan açıklamalar iddia konusu hususlar çerçevesinde incelendiğinde:
a- Aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında ihale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenilen beş iş kalemi için idarece verilen analiz formatlarında belirtilen miktarların birebir kullanıldığı görülmüştür. Ayrıca, analizlerde yapılan hesaplamalarda herhangi bir hesaplama hatası bulunmadığı belirlenmiştir.
b- İdarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde gönderdiği açıklama istenilen iş kalemlerine ilişkin analiz formatlarında, nakliye formüllerine yer verildiği, ayrıca yaklaşık maliyetin hesabında esas alınan nakliye mesafelerinin de belirtildiği görülmüştür. İhale üzerinde bırakılan isteklinin de söz konusu analiz formatlarını birebir kullandığı, formüllerde idarenin belirtmiş olduğu nakliye mesafelerini alarak hesaplama yaptığı, analizlerde taşımaların biriminin m3 değil ton olarak belirlendiği, Karayolları taşıma formüllerinde ton olarak alınan nakliye formüllerinde zaten yoğunluk girdisinin olmadığı, bu nedenle formülde yoğunluk değerinin kullanılmasına gerek bulunmadığı belirlendiğinden bu iddia da uygun bulunmamıştır.
c- Açıklamalar kapsamında anılan istekli tarafından analiz girdilerinin hiçbirinde 0,01 TL altında bedel kullanılmadığı ve çarpım sonucunda hiçbir kalemde 0,00 TL kullanılmadığı görülmüştür. Excel üzerinden isteklinin birim fiyat ve analizlerde belirtilen miktarların tekrar girilerek kontrolü yapıldığında yuvarlama işlemlerinin de uygun olduğu ve herhangi bir aykırılık bulunmadığı tespit edilmiştir.
d- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında “10.120.1028 poz numaralı: asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2,05 m.freze genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü),10.160.1003 poz numaralı: amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (kapsüle duyarsız), ÖZEL-01 nolu: polimer modifiye bitüm esaslı çatlak dolgu malzemesi, PMB/Ö nolu: polimer modifiye bitüm katkı malzemesi temini ve nakli, TMA/ELYAF nolu: taş mastik katkı malzemesi (elyaf)” analiz girdileri için 5 adet fiyat teklifi sunduğu görülmüştür.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.’inci maddesinde teklifi oluşturan maliyet bileşenlerine ilişkin üçüncü kişilerden fiyat teklifi alınması durumunda, öncelikli olarak fiyat teklifini veren kişiyle tam tasdik sözleşmesi yapan veya beyannamelerini imzalamaya yetkili olan meslek mensubu tarafından ilgisine göre teklife konu mal veya hizmet için maliyet tespit tutanağı (Ek-O.5) veya satış tutarı tespit tutanağı (Ek-O.6) düzenleneceği, tutanakların fiyat teklifinin dayanağı olarak düzenleneceği, meslek mensubu tarafından muhafaza edileceği ve fiyat teklifinin ekinde idareye verilmeyeceği, ancak idare veya Kurum tarafından gerekli görülmesi halinde bu tutanaklar meslek mensubundan istenebileceği açıklanmıştır.
Malzemelere ilişkin fiyat tekliflerinde malzemenin şantiye sahasına teslimi şeklinde fiyat verildiğinin beyan edildiği belirlenmiştir. İdarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında fiyat tekliflerine dayanak teşkil eden satış tutarı tespit tutanaklarının açıklamalar kapsamında sunulması gerektiğinin belirtilmediği, değerlendirme aşamasında da söz konusu tutanakların ilgili meslek mensubundan talep edilmediği görülmüştür.
Sunulan fiyat tekliflerinin ilgili meslek mensupları tarafından kaşelendiği ve imzalandığı, üzerlerinde mevzuat uyarınca bulunması gereken ifadenin bulunduğu belirlenmiştir. Ayrıca fiyat tekliflerinde belirtilen fiyatların analizlerde kullanılan fiyatlarla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Fiyat tekliflerinin ekinde ayrıca aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında istenmesi nedeniyle fiyat teklilerini onaylayan meslek mensuplarına ait firmalarca yapılan tam tasdik sözleşmesi veya beyannameleri imzalamaya yetki belgelerinin de sunulduğu görülmüştür. İdare tarafından fiyat tekliflerine dayanak oluşturan satış tutarı tespit tutanaklarının ise istenilmediği belirlenmiştir. Kurum tarafından yapılan incelemede de dilekçede bu konuda somut delile dayalı bir iddiaya yer verilmediği görüldüğünden, söz konusu fiyat tekliflerine dayanak olan satış tutarı tespit tutanaklarının istenilmesini gerektirecek herhangi bir husus olmadığı anlaşılmış olup başvuru sahibinin bu iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Fiyat tekliflerinde belirtilen malzemenin idarenin analizde belirttiği malzemeyi fiilen karşılayıp karşılamadığı hususunun fiyat teklifi üzerinden anlaşılmasının mümkün olmadığı, ihalelerde teklif edilen malzemenin Teknik Şartname’ye uygunluğuna ilişkin değerlendirmenin idarelerce işin yürütülmesi aşamasında ve ya “muayene ve kabul” aşamasında yapılabileceği, ihale dokümanında düzenlenmiş olması koşuluyla bu konudaki takdir yetkisinin idarelere ait olduğu, değerlendirmenin yapıldığı aşamadan bağımsız olarak teklif edilen ürünlerin Teknik Şartname’de yer alan düzenlemelere uygun olup olmadığı yönünde yapılan değerlendirme neticesinde alınan kararlara ilişkin nihai sorumluluğun da idarelere ait olduğu belirlenmiştir. Ayrıca bu sorumluluğun yüklenici tarafından kullanılacak olan malzemenin ihale dokümanına uygun olup olmadığını değerlendirme hususunda kontrol teşkilatına yüklenen ve idari ve/veya cezai tedbirlerin uygulanmasını doğurabilecek sorumluluğu ortadan kaldırmayacağı açıktır. Açıklanan nedenlerle, başvuru dilekçesinde belirtilen polimer modifiye çatlak dolgu malzemesinin istenilen özellikte olup olmadığının araştırılmadığı iddiası uygun bulunmamıştır.
“Polimer modifiye bitüm katkı malzemesi ve nakli”, “taş mastik asfalt katkı malzemesi” ve “amonyum nitrat fuel-oil karışımı” için tek bir fiyat verildiği, nakliye için ayrı fiyat belirtilmediği iddiasına ilişkin olarak, sunulan fiyat teklifinde “şantiye teslimi” fiyat alındığı ve nakliyenin dahil olduğu belirlenmiştir. İdarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde açıklama istenilen iş kalemleri içerisinde özellikle açıklama istenilen nakliye girdileri için analiz formatında poz numarası belirtilmek suretiyle satır açıldığı, bu nakliyelere ilişkin yaklaşık maliyette esas alınan mesafelerin, malzeme yoğunluklarının, kullanılan nakliye formüllerinin belirtildiği görülmüştür. Polimer modifiye bitüm katkı malzemesi ve nakli”, “taş mastik asfalt katkı malzemesi” ve “amonyum nitrat fuel-oil karışımı” için alınan fiyat tekliflerinde “şantiye teslimi” şeklinde alınan fiyatın malzemenin nakliyesini de içerdiği, nakliye için başkaca bir maliyet belirlenmesine gerek bulunmadığı ayrıca nakliye bedelinin gösterilmeksizin şantiye teslimi şeklinde alınan fiyat tekliflerindeki şantiye teslimi ifadesinden nakliyesinin yapılacağı girdinin işbaşında temininin fiyatının anlaşılması gerektiği, buradan hareketle girdinin şantiyede teslim edilebilmesinin doğal olarak işin yapılacağı yere kadar taşınması hususunu da içereceği, dolayısıyla şantiyede teslimin, girdinin nakliyesini de kapsayacağı ve birim fiyata dahil olacağı anlaşıldığından bu yöndeki iddia da uygun bulunmamıştır.
e- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında “10.120.1028 poz numaralı: asfalt kazıma makinası (400 HP gücünde max. 2,05 m.freze genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü),10.160.1003 poz numaralı: amonyum nitrat, fuel-oil karışımı (kapsüle duyarsız), ÖZEL-01 nolu: polimer modifiye bitüm esaslı çatlak dolgu malzemesi, PMB/Ö nolu: polimer modifiye bitüm katkı malzemesi temini ve nakli, TMA/ELYAF nolu: taş mastik katkı malzemesi (elyaf)” analiz girdileri için 5 adet fiyat teklifi sunduğu görülmüştür. Fiyat teklifi alınan firmaların ticaret sicil gazeteleri, oda kayıt belgeleri, fiyat tekliflerini imzalayan kişilerin yetki belgeleri ve imza sirküleri idarenin aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısında isteklilerce sunulması istenilmiş olup, anılan istekli tarafından söz konusu belgelerin sunulduğu belirlenmiştir. Söz konusu belgeler incelendiğinde, fiyat teklifi alınan firmaların teklife konu alanda faaliyet gösterdikleri anlaşılmış olup bu iddia da uygun bulunmamıştır.
f, g- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklama istenilen analiz girdilerinden bazıları için Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.6’ncı maddesine göre Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve KGM rayiç fiyatlarının kullanıldığı, bu girdilerin liste halinde rayiç fiyatları belirtilmek suretiyle yazıldığı ve kullanılan fiyatların 2019 yılı rayiçleri olduğu tespit edilmiştir.
Başvuru dilekçesinde belirtilen, isteklinin asfalt kazıma makinası için üçüncü şahıslardan aldığı fiyat teklifine ait iş makinasının ihale tarihi itibariyle teklifi veren firmanın envanterinde olmadığı, daha önce söz konusu iş makinasını ticari amaçlı hiç satış yapmadığı konularında incelemeler yapılmadığı, ayrıca teklifi veren firmanın söz konusu iş makinasını, kendi satın aldığı bedelden çok daha altına satmasının kabul edilemez olduğu, rutin bir makine satışı olmayan böyle bir durumda İdarenin Satış Tutarı tespit tutanağını inceleyerek karar vermesi gerektiği, teklifin alındığı firmanın asfalt kazıma makinasının distribütörü veya yetkili satıcısı olmadığı ve hali hazırda aşırı düşük açıklama analizlerinde yer alan asfalt kazıma makinası ile aynı özellikleri barındıran bir makinaya sahip olmadığı, envanterinde söz konusu iş makinası olması durumunda bile alış fiyatı ile satış teklif fiyatı arasında usulsüz yapılan işlemler olduğu iddialarına ilişkin olarak:
İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında asfalt kazıma makinası için Özsal İnşaat Taah. ve Nak. San. Tic. A. Ş.den alınan fiyat teklifini sunduğu, teklif edilen fiyata iş makinasının şantiye tesliminin dahil olduğunun, fiyat teklifine konu makinenin Teknik Şartname’de istenilen teknik kriterleri karşıladığının belirtildiği, fiyat teklifinde ayrıca asfalt kazıma makinasının 400 HP gücünde, max. 2,05 m freze genişliğinde, 0,15 m freze derinliğinde, konveyörlü 400 HP özellikte olduğunun beyan edildiği görülmüştür. Fiyat teklifinde asfalt kazıma makinasının fiyatı 1.000.000,00 TL olarak belirtildiği görülmüştür. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2019 rayiçlerinde asfalt kazıma makinasının 10.120.1128 poz numarasına sahip olduğu ve 2019 yılı rayicinin 1.820.000,00 TL’dir.
Aşırı düşük teklif açıklaması yapacak istekliler tarafından makine ve ekipman girdilerinin bileşenlerinden amortismana yönelik yapılacak açıklamalarda, kamu kurum ve kuruluşu (DSİ, ÇŞB, KGM vb.) rayiçleri kullanılabileceği gibi söz konusu makine ve ekipmanın isteklinin kendi malı olması halinde ilgili makine ve ekipmanın edinim bedeli üzerinden açıklama da yapılabilecektir.
İhale işlem dosyası üzerinde yapılan incelemede, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından “asfalt kazıma makinesi” rayicinin amortisman bedelinin açıklanması için kendi malı olarak aktifinde kayıtlı olduğunu gösterir bir belge sunulmadığı, yine resmi rayiç (2019 yılı rayiç fiyatı 1.820.000 TL) kullanılmak suretiyle de açıklamada bulunulmadığı, anılan makine için fiyat teklifi ile açıklama yapıldığı anlaşılmıştır.
Envanterinde aşırı düşük teklif açıklaması istenilen iş makinesi bulunan istekliler bakımından bu durumun Kanun’un 38’inci maddesinde yer alan avantajlı koşul olarak kullanılabileceği, ancak söz konusu durumda, iş makinelerinin açıklama sunan isteklinin envanterinde kayıtlı olduğunu tevsik edici amortisman defteri vb. belgeler sunulmadığı, başka bir anlatımla isteklinin kendi malı olarak açıklamada kullanabileceği iş makinesi olmaksızın fiyat teklifi alınmak suretiyle açıklama yapılmasının uygun olmayacağı, öte yandan yukarıda yapılan değerlendirmelerin aksine bir kabulün ise kendi malı iş makinesi bulunan isteklilerce kullanılması mümkün olan avantajlı koşulun, haksız kullanımının söz konusu olabileceği anlaşılmış, bu durum amortisman girdisinin fiyat teklifi ile açıklanabilmesine izin veren mevzuat hükmü bulunmadığı hususu da göz önüne alındığında söz konusu makine için yapılan açıklamanın uygun olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Diğer taraftan mezkur ihaleye ilişkin aşırı düşük teklif sorgulanması süreci incelendiğinde, isteklilerden tespit tutanaklarının açıklamalar kapsamında istenilmediği, sunulan belgeler üzerinde tereddüt duyulan hususların tespiti halinde anılan belgelerin istenilmesinin idarenin takdirinde olduğu, ayrıca Kamu İhale Genel Tebliği açıklamaları uyarınca fiyat teklifi alınan firmanın, teklife konu alanda faaliyet gösteriyor olması gerektiği, Rapor’da da belirtildiği üzere meslek mensubu tarafından onaylanmış ve mevzuata uygun düzenlenmiş olduğu anlaşılan fiyat teklifine konu olan malın/hizmetin envanter kayıtlarına ve alış faturasına ilişkin bir denetimin yapılmasının gerekmediği belirlenmiştir.
Netice itibarıyla ihale üzerinde bırakılan isteklinin asfalt kazıma makinasına ilişkin açıklamalarının mevzuata uygun olmadığı anlaşıldığından teklifinin reddedilmesinin uygun olacağı sonucuna ulaşılmıştır.
h- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında motorin girdisi için EPDK’nın web sayfası üzerinden “illere göre akaryakıt bayi fiyat raporu” verilerine göre Adana ve Niğde illerinde ilan tarihi ile ihale tarihi arasında geçerli olan KDV dahil 5,7328 TL/lt fiyatının esas alındığı, söz konusu rakamın KDV hariç tutarının 4,8583 TL/lt (=5,7328/1,18) olduğu, motorinin lt/kg yoğunluğunun 0,845 alınarak 4,8583/0,845 =5,7495 TL/kg rakamına ulaşıldığı, Kamu İhale Genel Tebliği’nin 45.1.13.14’üncü maddesinde yer alan bu tutarın % 90’ının altında tutar kullanılamayacağı açıklaması çerçevesinde, analizlerde 5.20 TL/kg (5,7495 x 0,90=5,1746) fiyatının kullanıldığı belirlenmiştir.
Açıklanan nedenlerle, bu konudaki iddia da uygun bulunmamıştır.
i- İhale üzerinde bırakılan isteklinin açıklamaları kapsamında idarece aşırı düşük teklif açıklaması kapsamında verilen analiz formatlarının birebir kullanıldığı, açıklama istenecek ve istenmeyecek tüm girdilerin idarenin hazırladığı şekle uygun olarak doldurulduğu, idarece aşırı düşük teklif açıklama isteme yazısı ekinde herhangi bir girdinin hem açıklama istenecek listede, hem de açıklama istenmeyen listede belirtilmediği, idarenin analiz formatlarında herhangi bir değişiklik yapılmadığı, aynı poz için tüm açıklamalarda aynı fiyatın kullanıldığı tespit edildiğinden bu iddia da uygun bulunmamıştır.
j- Sözleşme Tasarısı’nın “Diğer hususlar” başlıklı 33’üncü maddesinde “Madde 33.1. Ocakların Temini: Taş, ariyet ve kum ocakları, depo yeri, su temin yeri ile şantiye, beton santrali, beton tesisi, konkasör, soğuk ve sıcak karışım plentlerinin kurulacağı alanlar yüklenici tarafından temin edilecektir.
Ancak;
a- İşin zamanında ve şartnamelere uygun şekilde yapılabilmesi için Yüklenicinin talep etmesi durumunda, Sözleşme’nin 33.13 ve 33.28. maddelerindeki usul ve esaslar çerçevesinde gerekli izinlerin alınması halinde İdare adına Hammadde ve Üretim İzin Belgesi bulunan mevcut malzeme ocakları kullanılabilecektir.
b- İşin bünyesinde kullanılacak, mevcut İdare ocaklarının izin işlemleri Yüklenici tarafından takip edilecektir. İş programına uygun çalışmanın sağlanması amacıyla prosedürdeki her türlü gecikmeden Yüklenici sorumlu olacaktır.
c- Ocak yerleri Yüklenici tarafından tespit edildikten sonra İdarenin onayına sunulacaktır. İdarenin onayından sonra ilgili ocaklarda çalışma yapılabilir. Yüklenici ihale öncesi tespit ettiği ve çalışacağı ocağa gerekli kontrollerin ve deneylerin yaptırılmasından kendisi sorumludur.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Yukarıda yer alan Sözleşme Tasarısı’ndaki düzenlemeden görüldüğü üzere, yüklenicinin kendi temin edeceği ocakları kullanabileceği gibi idarenin hammadde ve üretim izin belgesi bulunan mevcut ocaklarını da kullanabileceği anlaşılmaktadır. İhale üzerinde bırakılan isteklinin tüm taşımalarda idarenin yaklaşık maliyetinde esas aldığı ve analizlerde belirttiği nakliye mesafelerini birebir kullandığı belirlendiğinden, bu yöndeki iddia da uygun bulunmamıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilebilecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, Açıkalın Altyapı San. Tic. Ltd. Şti.nin teklifinin reddedilmesi ve bu aşamadan sonraki işlemlerin mevzuata uygun olarak yeniden gerçekleştirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, 4734 sayılı Kanun’un 65’inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen 30 gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere,
Anılan Kanun’un 54’üncü maddesinin onbirinci fıkrasının (b) bendi gereğince düzeltici işlem belirlenmesine,
Oybirliği ile karar verildi.