İHALE VERGİ BORÇLARI

Yazımızın başında kesinleşmiş vergi borcu olan isteklilerin ihale mevzuatına göre ihalelere alınmayacağını belirtmiştik. Ancak “kesinleşmiş vergi borcunun” neler olduğunu, hangi vergileri kapsadığını hangilerini kapsamadığını aydınlığa çıkarmak gerekmektedir. Başka bir ifadeyle vergi tahsil dairelerince takip edilen tüm alacaklar vergi borcu olarak kabul mü edilecektir?

Böyle bir durumda yüksek tutarda borcu olanların yanı sıra küçük miktarda borcu olanlar, hatta borcu olup olmadığını bilmeyenlerde açılan ihalelere giremeyecek veya teklifleri değerlendirme dışı kalacaktır.

Nitekim bu konuyu netleştirmek için Kamu İhale Kurumu Gelir İdaresi Başkanlığının uygun görüşünü
alarak vergi borcu kapsamına girecek vergileri tür ve tutar itibariyle belirlemiştir.

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 10. Maddesinin son fıkrasının (d) bendine ilişkin olarak 22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Kamu İhale Genel Tebliğinde, “yıllık gelir, yıllık kurumlar,katma değer, özel tüketim, özel iletişim ve banka ve sigorta muameleleri vergileri, gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar ve geçici vergiye ilişkin vergi asılları ile bu vergi türlerine ait vergi ziyaı cezaları, gecikme zam ve faizleri bağlamında toplam 5.000 TL ‘yi aşan tutarlardaki borçlar vergi borcu olarak kabul edilecektir. « açıklamasına yer verilmiştir.

Bu şekilde kesinleşmiş borç olarak kabul edilecek vergiler hem tür itibariyle, hem de miktar itibariyle
belirlenmiş olmaktadır. Buna göre yukarıda sayılan vergi türlerinden toplam 5.000.- lirayı aşmayan istekliler ihalelere girebileceklerdir. 5.000.- liralık sınır her bir vergi türü itibariyle olmayıp tüm vergilerin ve cezalarının toplamı olarak dikkate alınmaktadır.

Tebliğde geçen “gelir ve kurumlar vergisine ilişkin tevkifatlar”; 193 sayılı gelir Vergisi Kanunu’nun 94. ve geçici 67. maddeleri gereğince istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben yapılan tevkifatlar ile 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 15. maddesine göre istihkak sahiplerinin kurumlar vergisine mahsuben yapılan tevkifatları ifade etmektedir.

Tasfiye edilen şirketlerin tasfiyesinden sonra, tasfiye öncesi dönemlerle ilgili, kanuni temsilcilerine
veya tasfiye dönemlerine ilişkin tasfiye memurları adına tarh edilen vergi ve kesilen cezaların toplamının 5.000.- TL yi geçmemesi halinde adı geçenler ihaleye girebileceklerdir.

Kendilerine ödeme emri tebliğ olunan kişilerin böyle bir borcu olmadığına dair itirazlarında tamamen
veya kısmen haksız çıkmaları halinde, 6183 sayılı A.A.T.U.H.K.nun 58. Maddesi gereğince alınan % 10 nispetindeki haksız çıkma zammının ihaleye girmeyi engelleyen kesinleşmiş vergi borcu olup olmadığı konusu tartışmalıdır. Ancak, kesinleşmiş vergi borçlarına yapılan itiraz sonucu ödenmek zorunda kalman Haksız Çıkma Zammı Kamu İhale Tebliğinde açıkça belirtilmediğinden ihaleye girmeyi engelleyen kesinleşmiş vergi borçlan arasında sayılmaması gerektiğini düşünmekteyiz.

Buna mukabil, mükellef olarak beyan edilen katma değer vergileri yanı sıra 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’na bağlı 91 seri nolu Genel Tebliğ uyarınca sorumlu sıfatıyla yapılan Katma Değer Vergisi tevkifatları Kamu İhale tebliğinde açıkça ifade edilmemekle birlikte uygulamada vergi borcu olarak değerlendirilmektedir.

Buna göre, mükellefin yıllık gelir veya kurumlar vergisi yönünden bağlı bulunduğu vergi dairesinden talep edilen kesinleşmiş vergi borcu olmadığına dair yazının düzenlenmesi sırasında yukarıda sayılan dokuz adet vergi türü ve tutarları ceza, zam ve faizleriyle birlikte toplam olarak dikkate alınmakta, bunlar dışındaki diğer vergi ve benzeri gelirlerden olan borçlar hem tür hem de tutar itibariyle dikkate alınmamaktadır.

Örneğin: Bir kamu kuruluşunca açılan ihaleye katılmak isteyen isteklilerin bağlı oldukları vergi dairelerine olan borçları aşağıdaki gibidir.
– Mükellef (A)›nın 43.000.-lira damga vergisi, 65.000.- lira idari para cezası olmak üzere toplam
108.000.- lira kesinleşmiş borcu bulunmaktadır.
-Mükellef (B)›nin 2.500.- lira yıllık gelir vergisi, 30.- lira beyanname damga vergisi, 1000.-lira katma
değer vergisi, bu vergilere ait 1.500.-lira gecikme zammı, 14.300.-lira motorlu taşıtlar vergisi olmak
üzere, kesinleşmiş toplam 19.330.-lira vergi borcu bulunmaktadır.
– Mükellef (C)’ nin 30.000.-lira katma değer vergisi, 7.000.-lira gecikme zammı olmak üzere
toplam 37.000.- lira kesinleşmiş vergisi borcu bulunmaktadır.

Buna göre;
-İstekli (A)’ nın 108.000.- lira kesinleşmiş borcu olmasına rağmen, damga vergisi ve idari para cezası
vergi türü itibariyle Kamu İhale Tebliğinde vergi borcu olarak sayılmadığından ihaleye girebilecektir.
-İstekli (B)’ nin toplam 19.330.- lira borcu olmasına rağmen, vergi türü itibariyle Kamu İhale Tebliğinde
vergi borcu olarak sayılan 2.500.- TL yıllık gelir vergisi, 1.000.- TL KDV ve 1.500.- LL bunlara ait
gecikme zammı toplamı 5.000.- TL olup, ihale tebliğindeki 5.000.- liralık haddi aşmadığından ihaleye girebilecektir.

İsteklinin 30.-liralık beyanname damga vergisi ile 14.300.- liralık motorlu taşıtlar vergisi ise
vergi türü itibariyle Kamu İhale Tebliğinde vergi borcu olarak sayılmadığından ihaleye girmesine engel teşkil etmemektedir.
– İstekli (C)›nin toplam 37.000.-liralık kesinleşmiş vergi borcu bulunmakta olup. katma
değer vergisi ve gecikme zammı borcu Kamu İhale Tebliğinde vergi borcu olarak sayıldığından, bu
şartlarda ihaleye giremeyecektir. İhaleye girebilmesi için borcun en az 32.000.- liralık kısmını
ödemesi gerekmektedir.

“İsteklilerin vergi borcu olmadığına ilişkin belgeyi, yıllık gelir vergisi veya kurumlar vergisi yönünden
bağlı bulunulan vergi dairesinden almaları, bu belgenin; ihale tarihi itibarıyla olan durumu göstermesi ve ilgili vergi dairesince, gelir stopaj vergisi ile banka ve sigorta muameleleri vergisi açısından diğer vergi dairelerinden temin edilen bilgiler de dikkate alınarak düzenlenmesi gerekmektedir.

İsteklinin ilgili vergi dairesinden aldığı vergi borcu olmadığına dair belgede, nakil olduğunun belirtilmesi
durumunda kayıtlı olduğu bir önceki vergi dairesinden de vergi borcu olmadığına dair belge alınarak
idareye ibraz edilmesi gerekmektedir.