Kamu harcamalarının artması ile yolsuzlukların da artacağı gibi bir önyargının
aksine yapılan bazı bilimsel çalışmalarda kamu harcamalarının büyümesinin, o ülkedeki
yolsuzluk düzeyini düştüğünü gösteren sonuçlara ulaşılmıştır. Öte yandan, kişi başına
gelir, gelişmişlik düzeyi, cinsiyet gelişimi ve eğitim düzeyinin yüksek olduğu ülkelerde
yolsuzluk düşük çıkmaktadır.
Bu bağlamda kamu harcamalarının yolsuzluk kaygısıyla
daraltılmasının doğru bir yaklaşım olmayacağı aşikârdır. Ancak kamu harcamalarının
oluşturacağı olumlu etkiyi yolsuzluk kaygısı ile feda etmek ne kadar yanlış ise denetim
mekanizmalarının etkin işletilmemesi, şeffaflığa önem verilmemesi gibi temel eksiklikler
de sistemin o kadar etkisizleştirilmesi anlamına gelecektir. Bu anlamda kamu ihale sistemi
özelinde kamu harcamalarında etkinliği ve verimliliği yakalamanın yolunun yolsuzluğun
önünü kapatacak, harcamaları ise yolsuzluk kaygısına feda etmeyecek dengeyi
yakalamaktan geçeği söylenebilir.
Öte yandan belirtmek gerekir ki yolsuzluk hiçbir zaman tek bir nedenle
açıklanamayacak kadar karmaşık bir olgudur. Yolsuzlukla mücadele ederken
yapılabilecek en büyük hata ücretleri yükseltmek, cezaları artırmak ya da yolsuzlukla
mücadele birimi kurmak gibi tek bir alanla oluşturulmuş bir stratejiye güvenip hızlı sonuç
beklemek olacaktır. Gerçekçi bir strateji, yolsuzluğa konu faaliyetlerin yapılmasını isteyen
kimselerin ve bu faaliyetlerin yerine getirilmesini sağlayan kamu görevlilerinin
bulunabileceğini kabul etmek ile başlayabilecektir. Yolsuzluk bir arz talep dengesi üzerine
kuruludur ve yolsuzlukla mücadelenin etkinleştirilmesi de çok yönlü stratejilerden
geçmektedir.