İhale İşinin Sözleşme Bedeli

4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin son fıkrasında işin sözleşme bedelinin        % 80’inden daha düşük bir bedelle tamamlanacağı anlaşılan işlerde, yüklenicinin işi bitirmek zorunda olduğu, bu gibi hallerde yükleniciye yapmış olduğu gerçek giderlerin yanında yüklenici kârına karşılık olarak, sözleşme bedelinin % 80’i ile sözleşme fiyatlarıyla yaptığı işin tutarı arasındaki bedel farkının % 5’inin geçici kabul tarihindeki fiyatlar üzerinden ödenmesi gerektiği ifade edilmiştir.

 Borçlar Kanunun 365 inci maddesinde ise işin götürü pazarlık ihale edilmesi 

yüklenicinin yapılacak şeyi kararlaştırılan fiyata yapmağa mecbur olduğu, eser, tahmin edilen miktardan daha fazla emek veya masrafla imal edilmiş olsa bile, yüklenicinin bedelin arttırılmasını isteyemeyeceği gibi eser, evvelce tahmin edilen miktardan daha az bir emek veya masraf ile vücuda gelmiş olsa bile, iş sahibinin (idarenin) bedeli tamamen vermeğe mecbur olduğu hüküm altına alınmıştır.

Borçlar Kanunun 365 inci maddesi tüm istisna akitlerine uygulanması gereken genel bir hüküm iken, 4735 sayılı Kanunun 24 üncü maddesinin son fıkrası, sadece anılan Kanuna göre akdedilen sözleşmelere uygulanabilecek özel bir hüküm niteliğindedir. Bu bakımdan, 4735 sayılı Kanuna göre akdedilen sözleşmelerden kaynaklanan bir uyuşmazlık ortaya çıktığında, öncelikli olarak bu Kanunun özel hükümleri uygulanacaktır. Sözleşmede belirlenen iş miktarında bir azalış meydana geldiğinde öncelikli olarak Borçlar Kanunu’nun istisna akitlerine ilişkin hükümleri değil, Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun özel hükümleri uygulanacaktır. Ancak anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde ilerleme yüzdesine bağlı olarak işin % 100’üne ulaşıldığında akdin tamamı ifa edilmiş olacağından, fiilen anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde işin sözleşme bedelinin % 80’nin altında tamamlanması mümkün değildir.

Burada, idarenin bir takım imalatlardan vazgerek iş miktarını azaltması nedeniyle işin sözleşme bedelinden daha düşük bir bedelle tamamlanması hali ile işin tahmin edilen bedelden daha düşük bir bedelle tamamlanması hususunu birbirinden ayırmak gerekir. İş, idarenin tahmin ettiği miktardan daha az emek veya masrafla gerçekleştirilmiş olsa bile, Borçlar Kanunun 365 inci maddesinin son fıkrası uyarınca idarece sözleşme bedelinin tamamının yükleniciye ödenmesi zorunludur. Öte yandan, idarenin bir takım imalatlardan vazgeçmesi durumunda ve yüklenicinin vazgeçilen imalatları yapmaya hazır olduğunu idareye ihtar etmesi halinde idare, anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde vazgeçilen imalatların bedelini yükleniciye ödemek zorunda kalacaktır.