ruhsatsız yapım işi ihale inşaatlarında eksik ayıplı ve fazla imalat değerlendirilmesi de yapılamaz 1
Devamı...

sözleşme dışı imalâtların bedellerinin şartname maddesi hükümlerine göre hesaplanması zorunludur Bu hükümlere göre sözleşme dışı ilave iş yapılması halinde öncelikle bu işlerin ne miktar iş artışına yol açtığının belirlenmesi ve %10 kapsamında kalan iş artışı bedelinin sözleşme fiyatlarıyla, % 10 u aşan kısım yönünden ise iş sahibinin yararına olan imalatların bedelinin işin yapıldığı tarihteki mahalli serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekir
Devamı...

sözleşme dışı imalâtlar yönünden vekâletsiz iş görme hükümlerine göre iş sahibi yararına olan imalâtların bedelini yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleri ile talep edebilir Mahkemece alınan bilirkişi kurulu raporunda sözleşme kapsamında olan imalâtlar tartışılmaksızın davacının dayandığı ihale kapsamında olmayıp yapılan inşaat imalâtı başlıklı tutanak esas alınarak bedel tespiti yapılmış ise de bu tutanak davalıyı bağlayıcı nitelikte olmadığından bu tutanakta belirlenen imalâtların sözleşme kapsamında yapılan imalâtlar ile karşılaştırılması yapılmaksızın sözleşme dışında kabul edilmesi yerinde olmamıştır
Devamı...

Yanlar arasındaki akdi ilişki fesihle sona erdirilmiş olup davalı birleşen dosya davacısı iş sahibince * tarihli * nolu hesap kesme hakedişi düzenlenmiş ise de yüklenici tarafından söz konusu hakediş imzalanmadığı ve dava açılarak alacak itirazında bulunulduğundan mahkemece iş sahibi idareden sözleşme konusu işle ilgili ihale ve işlem dosyasının tamamı getirtildikten sonra yeniden seçilecek kesin hakediş hazırlanması konusunda uzman bilirkişi kurulundan tasfiye kesin hesabıyla ilgili *adet ara hakedişe giren imalâtlardan hangi iş kalemlerinde ne miktarda fazla ödeme yapıldığı konularında gerekçeli ve denetime elverişli bir rapor alınıp değerlendirilerek yüklenicinin asıl davadaki bakiye iş bedeli alacağı talebi ile iş sahibinin birleşen davadaki fazla ödemenin istirdadı istemiyle ilgili ulaşılacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken asıl ve birleşen davalardaki iş bedeline istemlerine yönelik yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır
Devamı...

sözleşmenin ödeme yeri ve şartları maddesinde hakediş raporlarının ihale dökümanında öngörülen ilerleme yüzdeleri üzerinden bu sözleşmenin eki olan Genel Şartnamesinde düzenlenen esaslar çerçevesinde kanuni kesintilerde yapılarak her ayın ilk 5 günü içinde düzenleneceği ve idarece onaylandıktan sonra 30 gün içinde tahakkuka bağlanarak 15 gün içinde ödeneceği kararlaştırılmıştır Bu maddeye göre hakedişlerin miktarı düzenleneceği tarih ve onay tarihleri açıkça gösterilmediğinden kesin vade bulunduğu kabul edilemez Bu düzenlemeyle alacağın istenebilir olması koşulları ve süresi belirlenmiş olduğundan kesin vade olarak kabulü mümkün değildir
Devamı...

Dava eser sözleşmesinden kaynaklanmış olup hakedişlerden haksız olarak kesildiği ileri sürülen gecikme cezalarının iadesi haksız yere tahsil olunan harç ve sair sözleşme giderlerinin bakiye iş bedeli ile iş artışlarından doğan alacağın fiyat farkı alacağının elektrik aboneliği temeline dayalı davacı şirkete yatırılan ücretin tahsili ve idarece yapılan nefaset kesintisinin haksız olduğunun ve borçlu olmadığının tespiti hk
Devamı...

ihale konusu eksik işler giderim bedeli talep edilmiş isede bilirkişilerce tespit edilen ve mahkemece bedeline hükmedilen bir kısım eksik işlerin sözleşme kapsamında olmadığı davalı alt yüklenici tarafından savunulmuş olup davalının bu savunması üzerinde durulmamıştır Taraflar arasındaki taşeronluk sözleşmesi götürü bedelli sözleşme olup hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen yönteme uygun bir hesaplama yapılmadığı gibi eksik işler bedelinin malzeme işçilik KDV dahil *TL olduğu ve bu tutarın eksik bırakılan işlere ilişkin olduğu ve fiyatların piyasada rayiçlerine uygun olduğu belirtilmek suretiyle düzenlenen raporun hükme esas alınması da mümkün değildir
Devamı...

ihale konusu iş ve tadilatların yasal prosedür uygulanarak yapıldığı sırada sözleşme dışında ve davalının isteği üzerine tadilat işlerinin de Kamu ihale Kanununa uygun ihale süreci ve sözleşme imzalanmaksızın yaptırıldığı usule uygun prosedür sürdürülerek sözleşme yapılmaksızın iş ve imalât yapılması ve bunun iş sahibi yararına olması halinde bedelinin TBK maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca ve yapıldığı yıl piyasa rayiçleri ile istenebileceği kabul edilmektedir Mahalli piyasa rayiçleri içerisinde yüklenici kârı ve KDV olacağından piyasa rayiçlerine göre bedelin tespitinde ayrıca yüklenici kârı ve KDV eklenmeyecektir mahkemece yapılacak iş hükme esas alınan raporu düzenleyen teknik bilirkişiden davacının sözleşme olmaksızın gerçekleştirdiği iş ve imalatların neler olduğu davalı iş sahibi Üniversite yararına olup olmadığı davalı yararına ise yapıldığı tarihteki mahalli piyasa rayiçleri ile bedeli konusunda mahalli piyasa rayiçleri içerisinde KDV ve yüklenici alacağı bulunacağından bunlar ayrıca eklenmeksizin gerekçeli ve denetime elverişli ek rapor alınıp bulunacak miktardan davacının sözleşme dışı işler ile ilgili kabul ettiği *TL ödeme düşülerek sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken KDV ve yüklenici kârının eklenmesi süresine hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibar edilmesi ve davacının kabul ettiği ödemenin ne şekilde mahsup edildiği açıklanmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamış kararın bozulması gerekmiştir
Devamı...

Yüklenici proje ve teklif mektubu çerçevesinde üstlendiklerini * tarihinde teslim ettiklerini iş bedelinin bir kısmının iki ayrı fatura halinde * yılı içerisinde ödendiğini ancak bakiye *TL alacaklarının ödenmediğini bu alacağın tahsili amacıyla yaptıkları icra takibine de itiraz edildiğini belirterek itirazın iptâli ile takibin devamına icra inkâr tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiş davalı savunmasında davacının yaptığı imalâtların tamamlanmadığını yapılan imalâtların bedelinin ödendiğini takibe konu fatura içeriği kapsamında ikinci bir işin yapılmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiş mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde bilirkişi raporu kapsamında davacının *tarihli fatura bedelini talep edebileceği diğer fatura bedelini talep edemeyeceği hk
Devamı...

davacı yüklenicinin gerçekleştirdiği iş ve imalâtların vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca yapıldıkları tarihteki mahalli piyasa rayiçlerine göre bedeli (inşaat için ödenen su bedeli ve yapılan inşaat ile ilgili proje bedeli de dahil olmak üzere) konusunda bilirkişilerden gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp davalı arsa sahibi belediyenin cevap dilekçesinde kabul ettiği imalât bedeliden az olmamak üzere bulunacak imalât bedelinin ve bu bedele ek olarak yine davalının kabul ettiği sözleşme uyarınca davacının davalıya ödediği tutarın * yılına güncellenmiş tutarı belirlenmiş olup davalıya ödenip * yılına güncelleştirilen * TL ve notere davacı tarafça harç ve gider olarak ödenen * TL nin * yılına güncelleştirilen tutarı *TL ilave edilmek suretiyle elde edilecek miktara davacı tarafça davalıya keşide edilip * tarihinde tebliğ edilen ihtarnameyle otuz günlük ödeme süresi verildiği dikkate alınarak bu sürenin eklenmesiyle bulunan * tarihinden itibaren faiz uygulanarak hüküm kurulması gerekirken eksik inceleme ve yanlış değerlendirme sonucu davalı tarafça ayrıntılı ve gerekçeli olarak bilirkişi raporuna itiraz edildiği halde ek rapor dahi alınmaksızın davanın yazılı miktar üzerinden kabulü doğru olmamış kararın davalı yararına bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

Davacının talebinin fiyat farkına ilişkin olmayıp sözleşme kapsamında yer alıp metraj olarak fazla yapılan işlere ilişkin olduğu anlaşıldığından bu değerlendirme hatalı olmuştur. Diğer tarafta *TL’lik sözleşme dışı ilave işlerin bedeli de bilirkişi raporunda yaklaşık maliyet hesabında rayiçlerin esas alındığı belirtilerek yaklaşık maliyet üzerinden yapılan hesaplama ile * TL olarak belirlenmiş ise de Genel Şartname maddesinde gösterilen usuller dairesinde hesaplama yapılmaması hatalı olmuştur mahkemece HMK maddesi gereğince gerçeğin ortaya çıkması için yeniden oluşturulacak ihale ve kesin hesap konusunda uzman bilirkişi kuruluna dosyanın tevdi edilerek önceki raporlar ile varsa çelişkiler giderilecek şekilde davacının * TL olarak sınırladığı yaklaşık maliyette yer alıp miktar olarak fazla yapılan işler kalemi alacağı bakımından dava konusu fazla imalâtların iş artış oranı belirlenip %10 oranda fazla yapılan imalâtların bedellerinin sözleşmenin ve şartnamenin maddesi uyarınca sözleşme fiyatlarıyla, %10 oranı aşan imalâtların ise bedellerinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarıyla hesaplattırılması mahalli piyasa rayiçleri ile yapılan hesabın içinde KDV de bulunduğundan serbest piyasa rayicine göre saptanan tutara ayrıca KDV ilave edilmemesi sözleşme kapsamında yer almayan ilave işler bedeli alacağı kalemine ilişkin olarak ise Yapım İşleri Genel Şartname maddesindeki düzenlemeye göre bedel hesaplattırılması gerekirken sözleşme eki yapım işleri genel şartnamesi hükümleri tartışılmaksızın eksik inceleme ile yetersiz bilirkişi kurulu raporuna dayanılarak yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

Davada asgari ücretteki artıştan meydana gelen farkların * tarihleri arasındaki ilk 6 aylık dönemde düzenlenen hakedişlerde ödendiği halde * tarihinden başlayan ikinci 6 aylık dönemde hem ödenmediği hem de ilk 6 aylık dönemde ödenen farkların haksız olarak kesildiği kesinti yapılan hakedişlerin ihtirâzi kayıtla imzalandığı iddia edilerek fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak üzere alacağın kesinti tarihlerinden itibaren avans faiziyle tahsili hk dava kararı
Devamı...

İhale Sözleşmeleri Kanunu maddesince fesihte idare haklı olduğundan irad kaydedilen teminatlar yüklenici borcundan mahsup edilemez yeniden oluşturulacak üç kişilik uzman bilirkişi heyetiyle gerektiğinde mahallinde keşif yapılmak suretiyle davacının gerçekleştirdiği imalâtın fiziki oranını bulmak bunu sözleşmenin götürü bedeline uygulamak suretiyle yüklenicinin sözleşme kapsamında hakedişini hesaplatmak varsa sözleşme dışı fazla imalâtın sözleşme maddesi ve YİGŞ maddesi uyarınca sözleşme bedelinin %10’una kadar olanını sözleşme fiyatlarıyla daha fazla ise BK maddelerince yapıldığı tarihteki piyasa fiyatlarıyla bulmak ve davacı hakedişine ilâve etmek böylece bulunacak davacı alacağından ödemelerin mahsubuyla kalanı hüküm altına almak cezai şart ve teminata ilişkin davanın reddine karar vermekten ibarettir Bu hususlar üzerinde durulmadan yetersiz bilirkişi raporuyla ve eksik incelemeyle verilen karar doğru olmadığından bozulmalıdır
Devamı...

sözleşme dışı imalâtın iş sahibinin yararına olarak yapılmış olması halinde bedelinin BK maddelerince vekâletsiz iş görme hükümlerine göre yapıldığı yıl piyasa rayiçlerine göre ödenmesi gerekir Somut olayda fazla imalâtın sözleşmeye dahil imalâtların %10 karşılığı kadar olan kısmının bedelinin sözleşme fiyatlarıyla ödeneceği kabul edildiğine göre bu kısmı aşan imalât bedelinin yapıldığı yıl piyasa fiyatlarına göre belirlenmesi gerekir Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda tüm fazla işlerin bedeli * yılı Bayındırlık Birim Fiyatlarına göre hesaplanmış ayrıca bu fiyatlara * yılı fiyat farkı uygulanmak suretiyle sonuca varılmış olup bu haliyle hükme esas alınması doğru olmamıştır
Devamı...

sözleşmenin imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan Deprem Yönetmeliği’ne uygun şekilde inşaatın gerçekleştirildiğini savunmuştur Mahkemece talimat yolu ile * Mahkemeleri aracılığı ile alınan bilirkişi raporları ile sonuca varılmıştır Bilirkişilerce inşaatın yapımı sırasında alınması gereken günlük karot numunelerinin dosyaya sunulamadığından bahisle yapılan imalatın ayıplı olduğunun ispatlanamadığı sonucuna varılmış ise de karot deneyi yapılmadan ve gerektiğinde inşaat diğer teknik vasıtalarla incelenmeden dosya üzerinden alınan raporla sonuca varılması doğru olmamıştır Bu nedenle mahkemece mahallinde bilirkişi vasıtası ile keşif yapılarak ve mevcut inşaattan karot numuneleri alınıp ve gerektiğinde inşaatın diğer teknik yöntemlerle incelenmesi yapılarak Deprem Yönetmeliğine uygun biçimde inşa edilip edilmediği araştırılıp inşaatın *yılı Deprem Yönetmeliğine ve diğer teknik koşullarına uygun yapıldığının saptanması halinde davanın şimdiki gibi reddine aksi takdirde davalının kusurlu imalat yaptığının ve güçlendirilmesi gerektiğinin belirlenmesi halinde ise gizli ayıbın ortaya çıktığı tarihteki * yılı mahalli rayiçleriyle saptanacak güçlendirme bedelinin davalıdan tahsiline karar verilmelidir
Devamı...

kabul komisyonunun tespit ettiği eksikliklerin belirlenen sürede yüklenici tarafından giderilmemesi halinde geçecek her gün için giderilecek eksikliklerin durumuna göre sözleşmesinde gecikme cezası olarak yazılı olan miktarın belli bir oranında günlük ceza uygulanacağı belirtilmiştir
Devamı...

sözleşmenin feshine yönelik hakkını kullanan davacı iş sahibi aynı Kanunun *maddesi hükmü gereğince kendine düşen borcu ödemekten kaçınabileceği gibi yapmış olduğu ödemeyi de geri isteyebilir Bundan başka, eğer borçlu kendisine hiçbir kusur yüklenemeyeceğini kanıtlayamazsa alacaklı sözleşmenin geçersiz kalmasından doğan zararının tazminini de talep edebilir Sözleşmenin geriye etkili sonuç doğurur şekilde feshi halinde kusursuz taraf somut olayda davacı karşı tarafa ödediği *TL iş bedelinin iadesiyle birlikte gerçekleşmiş ise menfi zararının tazminini isteme hakkına sahiptir olumlu zarar istenemez Menfi zarar sözleşme yapılmamış veya görüşülmemiş bulunulsaydı uğranılmayacak olan zarardır Bu kapsamda sözleşmenin uygulanacağına güvenilerek yapılan ve mal varlığını eksilten harcama ve giderlerin karşılığı olumsuz zarar olduğu gibi daha elverişli koşullarla sözleşme yapma fırsatının kaçırılması sebebiyle gerçekleşen zarar da olumsuz zarar kapsamındadır
Devamı...

sözleşmede gecikme halinde %o5 oranında ceza ödenmesi kararlaştırılmış olup BK maddesi uyarınca ifaya ekli ceza niteliğindedir Davacı ihtarname ile akdi feshettiğinden kural olarak cezai şart alacağını talep edemez isede ihtarnamedeki beyanı fesih olarak nitelendirilse bile daha sonra akdin fiilen ayakta tutulduğu anlaşılmaktadır Davacı bu ihtarında ve daha sonra keşide ettiği ihtarnamelerinde ceza isteme hakkını saklı tuttuğundan davacının ceza talep edebileceği ortadadır Nevar ki mahkemece * tarihleri arasındaki süre için cezai şarta tüm sözleşme bedeli üzerinden yapılan hesaplama ile hükmedilmiştir Oysa sözleşmedeki gecikmeyle ilgili ceza teslim edilmeyen işin bedeli üzerinden hesaplanmalıdır Tüm iş bedelinden yapılan hesaplama doğru değildir Bu nedenlerle mahkemece bilirkişilerden alınarak ek raporla teslim olunmayan iş bedelince cezai şart alacağı hesap ettirilip belirlenen miktara hükmedilmelidir Bu hususlar üzerinde durulmadan tüm iş bedelinden yapılan hesaplama ile bulunan miktara hükmedilmesi doğru olmamış kararın bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

Davacı yüklenici sözleşmede kararlaştırılan bedele ayrıca KDV ilave edilerek alacağının saptanmasını istemiş davalı-birleşen dosya davacısı ise KDV’nin bedele dahil olduğunu bildirmiştir Bu durumda iş bedelinin kararlaştırıldığından sözedilemez Öyle oluncada hesaplamanın BK maddesi hükümleri doğrultusunda yapılması diğer bir anlatımla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayici ile imalatların eksik ve ayıpları gözetilerek iş bedelinin belirlenmesi zorunludur Ayrıca mahalli piyasa rayici içerisinde KDV’nin bulunduğu da gözetilip bulunacak rayice KDV ilave edilmemesi gerekir Yine bulunacak bedel için davacının her kalem yönünden ayrı ayrı değerlendirme yapılıp talebinin aşılmaması diğer bir anlatımla teklif mektubundaki miktarların üzerinde hesaplama yapılmaması gerekir Öte yandan asıl davada iş bedeli hesaplanırken eksik ve ayıplar gözetilerek yüklenicinin yapmış olduğu imalat bedeli belirleneceğinden kanıtlanan ödemeler düşüldükten sonra varsa bakiye iş bedeli belirleneceği hk
Devamı...

Taraflar arasında imzalandığı tarihte yürürlükte bulunan sözleşmede TBK maddesi kapsamında götürü bedel eser sözleşmesi ilişkisi bulunmaktadır Eser bedeli götürü olarak belirlenmiş ise yüklenicinin hak etmiş olduğu iş bedeli eksik ve ayıplar gözetilerek fiziki oran yöntemi ile bulunmalıdır Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporu bu şekilde hesaplama yapılmamış olup bu haliyle rapor yetersizdir Mahkemece yapılacak iş bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak eksik ve ayıplar gözetilerek işin fiziki oranını bulmak sözleşme bedeli tutarı bu fiziki oranı uygulamak yüklenicinin hak ettiği iş bedelini bulmak davacı iş sahibinin yapmış olduğu kanıtlanan ödemelerini mahsup etmek varsa fazla ödemenin istirdatına ve kalan borç yönünden de borçlu olmadığının tespitine karar vermekten ibarettirBu husus gözetilmeden hatalı değerlendirme ile karar verilmesi doğru olmamış kararın bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

Davanın Anahtar Teslimi İnşaat Yapı İşleri Sözleşmesinden kaynaklanmış olup fesih tarihine kadar gerçekleştirilen imalat bedelinin ödenmesi ve haksız fesih nedeniyle uğradığı zararların tazmini istemine ilişkindir Mahkemece yapılan yargılama sonunda davacının ıslahı da dikkate alınarak imalat bedeline yönelik talebin kısmen kabulüne haksız fesih nedeniyle uğranılan zararların tazmini istemine ait dava kararı
Devamı...

Hükme esas alının raporu düzenlenen bilirkişi rapor ve ek raporundaki uzayan süreyle ilgili istenebilecek komisyon ve masraflar yönünden yapılan hesaplamalar yeterli isede sözleşme dışı imalâtlar yönünden farklı değerlendirme yapıldığından her iki dava konularının aynı olması halinde farklı sonuçlara ulaşılmış olacağından inceleme yeterli olmamıştır Bu durumda mahkemece öncelikle emsal olduğu ileri sürülen Mahkemenin yeniden oluşturulacak konusunda uzman teknik bilirkişi kurulundan özellikle sözleşme dışı ve sözleşmede fiyatı bulunmayan imalâtlarla ilgili sözleşme hükümlerine ve emsal teşkil ettiğinin değerlendirmesi halinde sunulan bozma kararına göre davacının isteyebileceği alacak miktarı konusunda gerekçeli ve denetime elverişli rapor alınıp ilk raporlardan farklı sonuç bildirilmesi halinde bu farklılık da gerekirse yeniden oluşturulacak 3. bilirkişi kurulundan rapor alınıp giderildikten sonra sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın yazılı miktarda kısmen kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

Ayıbın ortaya çıktığı tarih ile dava tarihi arasındaki maliyet farkına (artan zarara) iş sahibi katlanmak durumundadır Ayrıca ayıpların giderim bedelinin mahalli piyasa rayicine göre mahalli piyasa fiyatlarına KDV ve yüklenici karı dahil olduğundan piyasa rayicine göre belirlenecek miktara KDV ve yüklenici karı eklenmeksizin ayıp giderim bedeli belirlenmelidir Açıklamalar dikkate alındığında mahkemece hükme esas alınan raporda, ayıpların ortaya çıkma tarihi *olmasına rağmen bazı bölümlerin yıkılıp mimari projeye göre yeniden inşa edilmesi gerektiği belirtilmiş ve yapılan hesaplamada imara aykırı yapılan bu kısımların giderim bedelinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayınladığı listeden demirli demirsiz beton inşaat yıkım poz bedeli dikkate alınmıştır Bununla birlikte * yılına göre yapılan piyasa araştırması uyarınca moloz atılma bedeli nakliye dahil olmak üzere * TL olarak tespit edilerek hesaplama yapılmıştır Ayrıca raporda kompozit kaplama ile ilgili yapılan hesaplamada hangi tarih ve fiyatın kullanıldığı açıklanmamıştır Bu durumda rapor * denetimine elverişli olmadığı gibi raporun hükme esas alınması da doğru olmamıştır
Devamı...

taraflar arasında imzalanan sözleşmede belirlenen arazinin İmar Kanunu madde uygulaması işinin toplam hakediş bedeli tespit edilmeli hakediş bedeli belirlenirken sözleşmenin götürü bedelle yapıldığı kararlaştırılan iş bedelinin ödendiği taraflarca uyuşmazlık konusu olmadığından yüklenici tarafından ilave işin yapıldığı yıl belirlenip bu yıl itibariyle mahalli serbest piyasa rayicine göre KDV ilave edilmeden ve takibe dayanak faturalardaki bedeli aşmamak kaydıyla ilave işlerin bedeli hesaplanmalı hesaplanan bu tutara sözleşme kapsamında kararlaştırılan iş bedeli ilave edilerek toplam hak edilen iş bedeli bulunmalı davalı iş sahibi tarafından yapılan ödeme düşülmeli kalan miktar üzerinden itirazın iptâline ve takipten önce temerrüde düşürülmediğinden takipten itibaren yasal faize hükmedilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış kararın davalı yararına bozulması gerekmiştir
Devamı...

ilave iş bedelinden kaynaklanmakta olup %10 iş artışına ilişkin kısmın davacıya ödendiğinin anlaşılmasına göre bunun dışında kalan kısma ilişkin iş bedeli idarenin poz fiyatlarıyla değil işin yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa fiyatlarıyla hesaplanmalıdır Mahkemece dairemizin bozma ilâmına uyulmasına karar verilmiş olup mahkeme tarafından bozma ilâmı gereğinin yerine getirilmesi zorunludur Çünkü bu konuda yararına bozma yapılan taraf için kazanılmış hak oluşur Bu doğrultuda işlem yapılarak kazanılmış hak ilkesi dikkate alınmalıdır Davacı yüklenicinin ilave iş yaptığı ve bunun iş sahibi yararına olduğu anlaşıldığına göre mahallinde yeniden seçilecek bilirkişi vasıtasıyla ilave işlerin bedelleri işin yapıldığı yıl mahalli serbest piyasa rayicine KDV ilave edilmeden belirlenmeli ve bedel belirlenirken pozlardan yararlanılmamalıdır Mahallinde rapor alınamadığı ve kanaate varılamadığı takdirde büyük merkezlere talimat yazılarak yeniden seçilecek bilirkişilere dosyanın tevdi edilerek %10 iş artışı dışında ilave işlerin bedeli yapıldığı yıl serbest piyasa rayicine göre hesaplanmalı ve KDV ilave edilmeden hüküm kurulması gerekmekte olup bu husus gözden kaçırılarak davanın yazılı miktardaki kısmının kabulü doğru olmamış, kararın bozulması uygun görülmüştür
Devamı...

ihale sözleşmesi sürecinde yüklenicinin yaptırmış olduğu All risk sigorta kapsamında sigorta şirketinin sözleşmeye aykırı imalât yapılması yada işin sözleşmeye aykırı olarak ilerlemesi durumunda sigorta şirketinin hasarı red etme hakkı doğacağı
Devamı...

Eser sözleşmelerinde yüklenicinin işi ayıplı ifası halinde ayıbın giderilmesi bedeline hükmedildiği takdirde eserde ayrıca değer kaybı oluşacağı kabul edilemeyeceğinden ayıbın giderilmesi bedeli ile birlikte ayrıca değer kaybı adı altında hükmedilmesi doğru olmamış kararın bu yönden de davalı yüklenici lehine bozulması gerekirken temyiz incelemesinde bu husus zuhulen gözden kaçırıldığından Dairemizin bozma ilamına ayrı bir bent halinde eklenmesi suretiyle kararın bu yönden de bozulması gerekmiştir
Devamı...

anahtar teslimi götürü bedel ihale edilen yapım işlerinde sözleşme bedelinin %10 kadar olan işlerin süre hariç sözleşme ve ihale dökümanındaki hükümler çerçevesinde aynı yükleniciye yaptırılabileceği Bu hükümlere göre sözleşme dışı iş yapılması halinde öncelikle bu işlerin ne miktar iş artışına yol açtığının belirlenmesi ve %110 kapsamında kalan işlerin bedelinin sözleşme fiyatlarıyla artış oranı götürü bedele oranlanarak %110 aşan işlerin bedelininde işin yapıldığı tarihteki serbest piyasa rayiçleriyle hesaplanması gerekir
Devamı...

ortak girişimle alınan ihalede ortaklardan birinin ihale konusu dışında borçlusu bulunduğu kişi tarafından hakedişlere tedbir koyması ile idarenin ortak girişimin yaptığı işlere ait hakedişlerden bu borcu ödemesine ait yargı kararı
Devamı...

ihale şartnamesinde alt yüklenici çalıştırılamayacağı belirtilmiş olduğu halde yüklenici dava konusu işin taşerona yaptırılmasında taşeron alacaklarının tahsiline ait yargı süreci
Devamı...

Kamu İhale Kanununun 17-b maddesinde belirtilen İsteklileri tereddüde düşürmek katılımı engellemek isteklilere anlaşma teklifinde bulunmak veya teşvik etmek rekabeti veya ihale kararını etkileyecek davranışlarda bulunmak eylemini gerçekleştirdiklerine karar vermiş bundan sonra da davacı idare tarafından ihalelerden yasaklama kararı verilmiştir 4734 sayılı Kamu İhale Kanununun 17 b maddesine aykırı davranma halinde Kanunun Kısmında belirtilen hükümlere göre yasaklama kararı verilmesi gerekmektedir Ancak açıklandığı gibi Kanun’un 4 Kısmındaki hükümlerde belirlenen yaptırımlar arasında teminatın irat kaydedileceğine ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır
Devamı...

ihalede cezai şart kesintisinin yapıldığı 3 nolu hakedişin yüklenici tarafından yazılmak suretiyle itirazsız imzalandığı ve idareye verilen aynı tarihli dilekçe ile yasal hakların baki kalarak itiraz edildiği ve itirazın az yukarıda açıklanan usule uygun olmadığı anlaşılmıştır Bu nedenlerle itirazın usulüne uygun olmaması gerekçesi ile davanın reddi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi doğru olmamış ise de sonuç itibari ile mahkeme kararının doğru olduğu anlaşılmakla yukarıda açıklanan gerekçe ile HMK maddesi yollaması ile *Yasanın maddesi uyarınca gerekçenin düzeltilerek mahkeme kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir
Devamı...

ihale işinin tasfiye edildiğinden sözleşme bedelinin %80’inden daha düşük bedelle tamamlanması söz konusu olmadığı
Devamı...

sözleşmenin yerine getirilmesinin tehlikeye düştüğü durumlarda; taraflardan birinin acze düşmesi veya iflas etmesi ya da aleyhindeki haczin sonuçsuz kalması karşısında, diğer yanın hakkının tehlikeye düştüğü kabul edilerek fesih yoluna gidilebilir
Devamı...

davacı karşı davalının kusurundan kaynaklanması gecikmede davalı karşı davacının bir kusurunun bulunmaması gerekir Bu durumda hükme esas alınan raporda gecikmenin tarafların ortak kusurundan kaynaklandığı belirtilmesine rağmen mahkemece gecikme cezası talebinin tümden reddi gerekirken kısmen kabulü doğru olmamıştır
Devamı...

fiyat farkı hesabında uygulanacak esasların *maddesinde temel indeksin ihale (son teklif verme) tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait indeksi ifade edeceği belirtilmiş Aynı esasların *maddesinde fiyat farkı verilebilecek hal açıklandıktan sonra ikinci fıkrada fiyat farkı hesabında temel indeksin iş bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait indeksi güncel indeksin ise hakedişin düzenleme tarihinin içinde bulunduğu aya ait indeksi ifade edeceği açıklanmış ve temel indeks ile güncel indeks olarak yayımlanan Toptan Eşya Fiyatları İndeks Sayıları Tablosunun esas alınacağı eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış kararın bozulması uygun görülmüştür
Devamı...

ihale sözleşme maddesinde yükleniciye fiyat farkı verilmeyeceği belirtilmiş ise de mücbir sebepler ve idarenin kusuru nedeniyle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde fiyat farkının ödenmesi gerektiği sözleşme kapsamında bulunan lojmanların yükleniciye yer teslimine müteakip teslim edilemeyişi inşaat aşamasında idarece yapılan imalât değişikliklerinin mücbir sebep olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş olup,olayda davacı tarafından ara hakedişler itirazsız imzalandığı gibi nolu kesin hakedişteki itiraz kaydı da şartnamede belirtilen şekilde yapılmadığından ara ve kesin hakedişler kesinleştiğinden davanın reddi gerekirken kabulü doğru olmamış bozulması gerekmiştir
Devamı...

imzalanan ihale sözleşmesi ile davalı yüklenici, davacı iş sahibinin fabrikasının çatı panellerinin temini, nakliyesi ve montaj işlerini yapmayı üstlenmiş çatının zarar görmesinde binanın mühendislik hataları ile binanın konumunun yanlış belirlenmesinin etkili olduğunu hasarın mücbir sebep olarak kabul edilmesi gereken fırtınadan kaynaklandığı davacı tarafından düzenlenen faturalara göre değerlendirme yapıldığı anlaşılmıştır Bu nedenlerle mahkemece yapılması gereken iş davacı iş sahibinin branda kapatmak suretiyle geçici önlem almasının gerekli olup olmadığı branda bedeline dayanak faturaların hangisi olduğu fatura bedellerinin kadri maruf olup olmadığı çatıda iddia edildiği üzere geçlendirme yapılmasının gerekip gerekmediği gerekli ise güçlendirme için üçüncü kişiler tarafından düzenlenen fatura bedellerinin kadri maruf olup olmadığı hususlarında değerlendirme yapılması için bilirkişilerden ek rapor alınıp sonucuna göre karar vermekten ibaret olmalıdır Bu hususlar üzerinde durulmadan verilen karar doğru olmamış istinaf kararının bu nedenle bozulması uygun bulunmuştur
Devamı...

ihale sözleşme gereği davalı idareye bildirilen teknik personelin masrafları vs gibi giderlerini menfi zarar kapsamında davalıdan isteyebileceğinden bunların miktarıyla ilgili bilirkişi kurulundan ek rapor alınarak ve taleple bağlı kalınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken davanın tümden reddi doğru olmamış kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir
Devamı...

taraflar arasındaki sözleşme götürü bedelli olup sözleşme ve dava tarihinde yürürlükte bulunan Borçlar Kanunun maddesi uyarınca yüklenici sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça imâl olunacak şeyin icrası için gerekli alet ve edevatı kendi masraflarıyla tedarik etmek zorundadır Sözleşmenin götürü bedelli olması ve sözleşmede kararlaştırılan işlerin yapılması için * yüklenici tarafından temininin zorunlu olması nedeniyle *bedelinin davalıdan istenmesi mümkün değildir
Devamı...

ihale sözleşmesini imzalayan firmanın sözleşmede kararlaştırılan edimlerin kendileri tarafından yerine getirilmiş olmasına rağmen sözleşme maddesi gereğince ödenmesi gereken fiyat farkının ödenmediğini davalının kendilerine ödemesi gerektiğini belirterek; ödenmesine karar verilen fiyat farklarından *tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine denilmiş olmakla kısa karar (hüküm) ile gerekçeli karar arasında çelişki ve tereddüt yaratılmıştır Bu haliyle gerekçeli karar ile kısa karardaki hükmün az yukarıda açıklanan kısa kararla gerekçeli kararın birbirine uygun olması gerektiğine ilişkin ilke ve yasa hükümlerine aykırı olduğu hk dava kararı
Devamı...

İhaleyi alan Yüklenici tadilat ve ek bina yapılması işini üstlendiğini sözleşmenin eki inşaat şartnamesinin genel notlar bölümünde mevcut çelik konstrüksiyonlu binanın ana taşıyıcı çelik aksamı ile konstrüksiyonlu cephe ve çatı kaplamalarının hasar verilmeden sökülerek *km ileride idarece yeri belirlenecek alana naklinin kararlaştırıldığını yapım sürecini dış cephe kaplamasının hasarsız sökülmesinin mümkün olmadığını bu durumun davalı idarenin kontrol mühendisi ile tutanak altına alınarak davalı idareye bildirildiğini ayrıca durumun ihtaren tekrar davalıya bildirilmesine karşın davalının yönetim kurulu kararı alarak hasarsız sökülmesi mümkün olmayan malzeme bedelinin müvekkili şirketten tahsil edileceğini karara bağladığını ancak bunu müvekkiline bildirmediğin, bu kararın yazı ile yükleniciye bildirildiği maddi olarak hasarsız sökülmesi ve tekrar kullanılması mümkün olmayan malzeme bedelinin müvekkiline yüklenmesinin haksız olduğunu belirterek haksız durumun tespiti ile müvekkilinin dış cephe kaplamasının sökümün ifa imkânsızlığının yorumlanması ve belirlenmesi zorunlu bulunmaktadır Tüm anlatımlara uygun rapor alınmadan, yetersiz ve uzmanlık alanı uygun olmayan bilirkişi heyetince düzenlenen rapora itibar edilerek karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir
Devamı...

ihale sözleşmesinin teminatın iadesiyle ilgili maddesine göre “geçici kabulün onay tarihinde ve iş sahibinin alacağının olduğunun tespit edilmemesi durumunda” kesin teminatın yarısı yükleniciye iade edilecektir Somut olayda geçici kabul onaylanmış olup davalı iş sahibince o tarih itibariyle davacı yüklenicinin sözleşmeden doğan borcunun bulunduğu ileri sürülmediği gibi buna ilişkin bir tespit ve belge de ibraz edilmemiştir Bu durumda kesin teminatın yarısının iadesi koşulları gerçekleşmiş olup idarece buna rağmen kesin teminatın yarısının iade edilmemesi sebebiyle yüklenicinin geçici kabul onay tarihinden kesin kabulün onay tarihine kadar kesin teminat mektubu için ödediği komisyon/dönem faizinin yarısını isteyebileceğinin kabulü gerektiği ve kararın bozulması hk
Devamı...

götürü bedelli eser sözleşmelerinde gerçekleştirilen imalâta göre yüklenicinin hak ettiği iş bedeli; ödenmeyen iş bedeli ya da iş sahibinin fazla ödemesi olup olmadığı ve miktarının, gerçekleştirilen imalâtın işin tamamına göre fiziki oranın tespiti ve bu oranın götürü bedele uygulanmak suretiyle hakedilen iş bedelinin hesaplanarak, kanıtlanan ödemeler düşülmek suretiyle belirleneceği kabul edilmektedir Davacı tarafça eksik işler giderim bedeli talep edilmiş ise de, bilirkişilerce tespit edilen ve mahkemece bedeline hükmedilen bir kısım eksik işlerin sözleşme kapsamında olmadığı davalı alt yüklenici tarafından savunulmuş olup, davalının bu savunması üzerinde durulmamıştır Taraflar arasındaki taşeronluk sözleşmesi götürü bedelli sözleşme olup, hükme esas alınan bilirkişi kurulu raporunda belirtilen yönteme uygun bir hesaplama yapılmadığı gibi, “eksik işler bedelinin malzeme+işçilik+KDV dahil olduğu ve tutarın eksik bırakılan işlere ilişkin olduğu ve fiyatların piyasada rayiçlerine uygun olduğu” belirtilmek suretiyle düzenlenen raporun hükme esas alınması da mümkün değildir Bu durumda mahkemece, asıl işe dair sözleşmenin tüm ekleri, tüm ihale işlem dosyası ile yazışmalar, sözleşme eki şartnameler, faturalar ve hakediş raporlarının tasdikli suretleri dava dışı iş sahibinden getirtilip, taraflar arasındaki taşeronluk sözleşmesinin götürü bedelli olduğu gözetilmek suretiyle yeniden oluşturulacak konusunda uzman bilirkişi kurulundan, yukarıda açıklanan ve Dairemiz uygulamalarına göre fiziki oran yöntemi olarak adlandırılan yönteme uygun şekilde, ayrıca eksik işlerin sözleşme kapsamında kalıp kalmadığı, giderim bedeli ile tarafların itirazları da göz önünde tutulmak suretiyle, cezai şart ve varsa davacının fazla ödeme iddiaları ile ilgili rapor alınıp değerlendirilerek sonucuna uygun karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır
Devamı...

Kamu İhale Kanunu ile Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’na göre yasal prosedür yürütülerek sözleşmelerinin imzalanması gerektiği Dosya kapsamından taraflar arasında bina inşaatı iş ve tadilatların yasal prosedür uygulanarak yapıldığı sırada sözleşme dışında ve davalının isteği üzerine tadilat işlerinin de Kamu ihale Kanununa uygun ihale süreci ve sözleşme imzalanmaksızın yaptırıldığı anlaşılmakta olup yerleşik içtihat ve uygulamalarında, usule uygun prosedür sürdürülerek sözleşme yapılmaksızın iş ve imalât yapılması ve bunun iş sahibi yararına olması halinde bedelinin TBK nu maddelerinde düzenlenen vekaletsiz iş görme hükümleri uyarınca ve yapıldığı yıl piyasa rayiçleri ile istenebileceği kabul edilmektedir Mahalli piyasa rayiçleri içerisinde yüklenici kârı ve KDV olacağından piyasa rayiçlerine göre bedelin tespitinde ayrıca yüklenici kârı ve KDV eklenmeyecektir
Devamı...

Davada ihale sözleşme dışı ilave işlerin bedeli ve sözleşmede yer almasına rağmen fazla miktarda yaptırılan işlerin bedeli de istendiğinden, bu alacak kalemlerine ilişkin bedelin sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan Yapım İşleri Genel Şartnamesi maddesi hükümlerine uygun olarak hesaplanması gerekir Şartname maddesinde götürü bedelli işlerde sözleşme kapsamında kalması halinde %10 fazla imalâtın sözleşme fiyatlarıyla yaptırılacağı hükmü bulunmaktadır. Yapılan incelemede %10’u aşan imalâtın tespiti halinde ise bedelinin sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan Kanununun maddeleri gereğince iş sahibi yararına olması koşuluyla yapıldığı yıl mahalli piyasa rayiçleriyle belirlenmesi gerektiği Hesaplamaların buna göre yapılması gerektiği halde hükme esas alınan bilirkişi raporlarında, hesaplama bu düzenlemelere uygun yapılmamış, alınan raporda *TL sözleşme kapsamında bulunmayan fazla işlere ilişkin alacak kaleminin sözleşme maddesinde yer alan fiyat farkı verilmesi talebinde bulunulamayacağına yönelik düzenleme gerekçe gösterilerek reddi gerektiği belirtilmiştir Davacının talebinin fiyat farkına ilişkin olmayıp sözleşme kapsamında yer alıp metraj olarak fazla yapılan işlere ilişkin olduğu anlaşıldığından bu değerlendirme hatalı olduğu tespit edilmiş olup kararın bozulmasına hükmedilmesi
Devamı...

Mahkemece, Sosyal Sigortalar Kurumunun yazısı ilişiksizlik belgesi kabul edilerek ihale kesin teminatın tamamının iadesine karar verilmiş ise de; karardan sonra dosyaya intikal eden SGK yazısında; davacının taşeronunun borcu nedeni ile verilen ilişiksizlik belgesinin geçersiz olduğu bildirildiğinden bu hususun araştırılmasında zorunluluk bulunmaktadır. Mahkemece bu konuda davacının beyanı alınıp gerekirse davacıya borcu ödemek için süre verilip geçerli SGK ilişiksizlik belgesi ibrazının sağlanması, ibraz edildiğinde şimdiki gibi teminatın iadesine, ibraz edilmemesi durumunda ise sözleşme maddesi uyarınca geçici kabul yapılmış olduğundan teminatın yarısının iadesine karar verilmesi gerekmektedir
Devamı...

Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır.İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar Yıllık izinler kullanılmadığı taktirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü göz önüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatil ücreti, ücret alacağı, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. Yükleniciler aleyhine açılan rücu davalarında ayrı sözleşmelerle hizmet ifa eden yükleniciler mecburi dava arkadaşı olmadığı gibi borçtan müteselsilen sorumlu olacaklarına ilişkin kanun hükmü veya sözleşme bulunmamaktadır. Bu nedenle alacak davalarında her davalı aleyhine ayrı tahsil hükmü kurulmalıdır. Davanın itirazın iptali şeklinde açılmış olması durumunda ise takibin hangi davalı açısından hangi miktarla devam edeceği ayrı ayrı belirlenmelidir Bu durumda mahkemece yukarıda belirlenen ilkeler çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı gerekçe ile ödenen bedelin tamamından davalının sorumlu tutulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir
Devamı...

hizmet alım ihale sözleşmesi kapsamında davacı yanca verilen teminat mektubunun sözleşme sonunda iade edilmeyerek davalı tarafça paraya çevrilip irat kaydedilmiş olması Sosyal Güvenlik Denetmenliğinin davacı şirketin davalı idare ile imzaladığı sözleşme kapsamında çalıştırdığı işçilere ilişkin olarak düzenlenmiş inceleme raporunda; davacı aleyhinde ceza-i işlem tesisinin uygun bulunduğu ve söz konusu cezadan dolayı, asıl işveren olarak, davalı ajansın da sorumlu olduğu hususları dikkate alındığında, davalının riski altında bulunduğu maddi zararın, talebe konu teminat mektubunun sağladığı güvence kapsamında kaldığı tartışmasızdır Ayrıca SGK tarafından uygulanacak ceza-i işlem neticesinde davalı tarafın, doğması muhtemel zararının işbu teminat mektup kapsamında telafisinden sonra olur ise, bakiye miktar için davacının talep ve takip hakkının saklı olduğu hususunda da tereddüt bulunmamaktadır Açıklanan nedenlerle mahkemece bu aşamada davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulüne dair kurulan hükmün zuhulen onanmış olduğu anlaşılmış Bu nedenlerle, Dairemizin onama kararının kaldırılmasına, hükmün belirtilen gerekçelerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir
Devamı...

davacı tarafından sözleşme dışı imalât yapıldığı iddia edildiğine göre bu iddianın sözleşme eki Yapım İşleri Genel Şartnamesi hükümlerine göre değerlendirilmesi gerekir. Yukarıda açıklandığı gibi sözleşme dışı imalâtlar için hakedişlere ihtirazî kayıt konulmasına gerek olmadığından mahkemece yapılması gereken iş konusunda uzman bilirkişilerden alınacak rapor ile öncelikle sözleşme kapsamında yapımı gereken imalâtların yapılıp yapılmadığının saptanması, bundan sonra sözleşme götürü bedelli olduğundan %10 oranda yapıldığı belirtilen fazla imalâtların denetime açık bir şekilde belirlenip bedellerinin sözleşme fiyatlarıyla hesaplattırılması, bu oranı aşan imalât yapıldığının saptanması halinde ise bedellerinin yine sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 818 sayılı BK’nın 410. maddesine göre yapıldığı yıl mahalli rayiçlerine göre ve Dairemizin yerleşmiş uygulamalarına göre KDV’nin piyasa fiyatlarının içinde olduğu dikkate alınarak belirlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir
Devamı...